Het beroep van psychiatrisch verpleegkundige is een lange weg gegaan. Van een baan als oppasser voor ongeletterde arbeiderskinderen tot een sterk georganiseerde en geprofessionaliseerde beroepsgroep die de verpleging in haar geheel heeft meegetrokken in haar emancipatieproces. Cecile aan de Stegge beschrijft deze ontwikkeling in haar in boekvorm uitgegeven dissertatie ‘Gekkenwerk’.
Cecile aan de Stegge verrichtte haar onderzoek in het kader van het door NWO gefinancierde project ‘De Gestoorde Psyche’. Zij promoveerde onlangs aan de Universiteit Maastricht.
Nog steeds actueel
Aan de Stegge nam de periode 1830 – 1980 onder de loep. Hierbij heeft ze gekeken naar de verpleegopleiding in de psychiatrie, naar de arbeidsmarkt voor mensen met dit diploma en naar de dagelijkse beroepspraktijk, ofwel de omgangsvormen tussen psychiatrische verplegenden en hun patiënten. Verder beschrijft zij de ontwikkeling van het beroep aan de hand van drie beroepsinhoudelijke thema’s, die ruim 100 jaar geleden net zo actueel waren als heden ten dage: het toepassen van dwangmiddelen, de reactie van verplegenden op seksuele uitingen van patiënten en zelfmoord(pogingen).
Armenzorg
De zorg voor psychiatrische patiënten viel tot halverwege de 20e eeuw onder de armenzorg en niet onder volksgezondheid. Psychiaters en verplegenden in deze sector werden dan ook met behoorlijk wat dédain bekeken door artsen en verpleegkundigen in de ziekenhuizen. Anderzijds trokken de medici en verpleegkundigen in de ziekenhuizen graag verplegenden aan met een diploma ‘in de verpleging van zenuwzieken en krankzinnigen’, zo komt uit het onderzoek naar voren. Zij zagen dat psychiatrisch verplegenden een beroepshouding hadden aangeleerd waarmee zij beter reageerden op chronisch zieken. Ziekenhuizen hebben ook meermalen getracht om de psychiatrische verpleegopleiding in de ziekenhuisopleiding te incorporeren, omdat zij zich er pijnlijk van bewust waren dat ziekenverpleegsters te instrumenteel-technisch werden opgeleid. De psychiatrie wist zich hiertegen echter steeds met succes te verzetten. Dit is een van de voorbeelden uit het boek die laat zien hoe de psychiatrische verpleegkunde een voorloper is geweest in het ontwikkelen van een brede visie op verplegen.
Redactie TvZ / Esther van Heeswijk
- Meer informatie over het boek Gekkenwerk:
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account