Patiëntenparticipatie, een onderwerp waar verpleegkundigen over het algemeen een warm voorstander van zijn, maar wat ze niet vanzelfsprekend in hun dagelijks handelen als uitgangspunt nemen. TvZ nr 3/2013 besteedt uitgebreid aandacht aan patiëntenparticipatie.
Aan twee kanten moet er nog veel werk verzet worden als het gaat om patiëntenparticipatie. Aan de kant van de patiënt/cliënt, die zich bewust moet worden van zijn verantwoordelijkheden en mogelijkheden om te participeren en daar in een aantal gevallen ook bij moet worden geholpen. Disability studies, een nog weinig bekende tak van wetenschap, houdt zich daar specifiek mee bezig en moet nog worden ontdekt door verpleegkundigen. Dit richt zich vooral op ondersteuning van de kwetsbare burger.
Verpleegkundigen realiseren zich nog maar ten dele wat optimale patiëntparticipatie is. Zo vindt niemand het een probleem dat de patiënt inzagerecht in zijn dossier heeft (hoewel hij daarover vaak niet geïnformeerd wordt), maar wordt het anders als de patiënt zelf eigenaar van het dossier wordt en kan bepalen welke hulpverlener inzage mag hebben. Misschien beslist hij dat de dokter wel mag kijken en de verpleegkundige niet. Dat was dan natuurlijk niet de bedoeling van zijn participatie.
Er is soms ook sprake van ontwikkelingen die sterk doen denken aan oude organisatievormen in een nieuw jasje. Zo vertonen de zorgcoöperaties die op het platteland in toenemende mate worden opgericht op initiatief van de burgers, sterke overeenkomsten met de plaatselijke kruisverenigingen van weleer. Kenmerken als mogelijkheid voor dorpsgenoten om lid te worden van de coöperatie, een plaatselijk bestuur (zonder de pastoor ditmaal) en de coöperatieverpleegkundige, die weliswaar niet meer boven het kruisgebouw kan wonen omdat dat verdwenen is, maar toch wel verplicht in de buurt. De bewoners van het dorp mogen aangeven of ze ‘een van hen’ willen als verpleegkundige of dat het ook ‘een van de overkant’ mag zijn. Met hetzelfde gevaar wat destijds de plaatselijke kruisverenigingen bedreigde: dat de blik wel heel erg naar binnen gericht blijft. Voorlopig zien we alleen de positieve kanten van dergelijke coöperaties in een poging te doen wat de overheid stimuleert: de burger neemt zijn eigen verantwoordelijkheid weer. De ultieme vorm van patiëntparticipatie.
Marian Adriaansen, hoofdredacteur TvZ
Twitter: @mariantvz mail:redactie.tvz@reedbusiness.nl
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account