Cicero Zorggroep heeft de Gouden Oor Award Zorg 2017 gewonnen. Deze kreeg ze voor een evidence based aanpak in onbegrepen gedrag bij dementie.
Verpleegkundige geriatrie en gerontologie Rob Winkens is een van de grondleggers van het verbeterplan ‘Waar zorg de ziel ontmoet’. Hierbij wordt een multidisciplinair consultatieteam ingezet bij het oplossen van complex gedrag van mensen met dementie die nog thuis wonen. ‘Dit team was intramuraal al actief, maar mensen met dementie blijven steeds langer thuis wonen, en zullen ook daar last hebben van onbegrepen gedrag. 95 % van de mensen met dementie vertoont gedragssymptomen zoals wanen en agitatie’, vertelt hij in een interview met TvZ, vakblad voor verpleegkundigen. Hij besloot een plan te schrijven waarbij de methodische zorg ook thuis gegeven kan worden: ‘Waar zorg de ziel ontmoet’.
Sherlock Holmes
Dit werkt als volgt: van de huisarts of de casemanager dementie krijgt het team een casus van iemand met dementie en gedragssymptomen die nog thuiswoont, waarvan onduidelijk is wat erachter zit. ‘Vaak zijn dit schrijnende situaties, waarbij de situatie vaak al zo nijpend is, dat een verpleeghuisopname bijna aan de orde is’, vertelt Winkens. Het team –dat bestaat uit de vgg’er, een specialist oudergeneeskunde en een GZ psycholoog gaat vervolgens op bezoek bij de cliënt en probeert de oorzaak van het onbegrepen gedrag te achterhalen. Winkens: ‘We gaan hier echt als een soort Sherlock Holmes aan het werk. Het verleden van de cliënt wordt minutieus uitgeplozen, en we bestuderen het gedrag nauwkeurig.’ Dit gaat volgens een evidence based analyse, waarop na een week een samenhangend multidisciplinair behandelplan klaarligt, en ze aan de slag gaan met de interventies. ‘Àl het onbegrepen gedrag bij iemand met dementie heeft een onderliggende oorzaak, het is aan ons om die te vinden, zodat we hierop kunnen behandelen en een verhuizing naar een verpleeghuis niet meer noodzakelijk is.’
Agressie bij dementie
Bijvoorbeeld bij de meneer met dementie die zijn buren agressief benaderde, en hen ervan beschuldigde hem te vergiftigen. ‘Dit liep zo hoog op dat de politie erbij gehaald werd’, herinnert vgg’er Winkens zich. ‘Uiteindelijk zijn wij erbij gehaald. Bij het ontrafelen van zijn familiegeschiedenis kwamen we achter de oorzaak van zijn gedrag: deze man had constant het idee dat hij vergast werd. Een oorlogstrauma? Nee. Zijn zoon had ooit een pan soep op het gasfornuis gezet, zijn kleding vatte vlam, en hij is aan zijn verwondingen overleden. Het trauma over zijn zoon kwam naar boven nu deze meneer aan dementie leed.’ Door de analyse kwam het team erachter dat er medicatie werd ingezet die de waan niet kon oplossen en enkel de symptoomlast verminderde. ‘Hij kreeg benzodiazepinen, waar je misschien de symptomen mee bestrijdt, maar de onderliggende oorzaak niet aanpakt. In nauw overleg tussen de specialist ouderengeneeskunde en de behandelend huisarts werd de medicatie aangepast. Gaandeweg trad de waan in remissie waardoor meneer thuis kon blijven wonen in harmonie met zijn omgeving. Maar dit is een heftig voorbeeld, hoor. Soms liggen de oorzaken in de kleine dingen. Zoals de mantelzorger die haar man nooit meer in de ogen aankeek, waardoor de boodschap niet goed aankwam. Door te observeren en een helder behandelplan te schrijven, geven we de mantelzorger tegelijk tools om het probleemgedrag te verminderen.’
Kennis delen
Inmiddels krijgt het team zo’n vijf aanvragen per week. ‘Het is waanzinnig dankbaar werk, ik heb de mooiste baan van de wereld’, lacht Winkens. ‘Je slaat met deze methode ook zoveel vliegen in één klap: de mantelzorger raakt minder snel overbelast, de hulpverleners weten wat ze moeten doen, een dure verpleeghuisopname houd je op afstand, en –het allerbelangrijkste- je maakt het leven van de cliënt een stuk beter.’ Volgens de jury van de Gouden Oor Award Zorg 2017 stak Cicero Zorggroep met dit concept met kop en schouders boven de andere deelnemers uit: ‘Vooral omdat we hiermee begonnen terwijl we de financiën nog helemaal niet rond hadden’, vertelt Winkens aan TvZ, ‘We geloofden gewoon zo in dit plan, dat we zeker wisten dat we dit op den duur rendabel zouden kunnen maken. En inmiddels is deze zorg via een tijdelijke subsidieregeling declarabel geworden.’ Inmiddels is er veel interesse vanuit heel het land voor het concept. ‘Wij delen onze kennis graag, het belangrijkste is dat we de zorg voor mensen met dementie een stukje beter kunnen maken.’
Het team kan ingeschakeld worden in de regio Parkstad in Zuid Limburg via een verwijzing die de huisarts maakt naar het team. Meer weten? Lees dan hier het projectplan, of neem contact op via r.winkens@cicerozorggroep.nl
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account