Patiënten die in aplasie raken op de afdeling kinderoncologie krijgen daarvoor vaak nystatine, antischimmelmedicatie die maag en darmen beschermt. Verpleegkundigen hebben vragen over de juiste toediening van dit middel.
Casus
Op de afdeling kinderoncologie krijgen kinderen die in aplasie raken medicatie voor selectieve darmdecontaminatie (SDD). Een van deze medicijnen is nystatine, een antischimmelmedicijn, dat zorgt voor bescherming van het maagdarmstelsel. Op de afdeling bestaat onduidelijkheid over de toediening van nystatine. Er blijkt veel variatie te bestaan in:
a. de mondhygiëne voorafgaand aan toediening van nystatine,
b. de minimale hoeveelheid van nystatine die oraal gegeven moet worden als de patiënt een maagsonde heeft,
c. de inwerktijd van nystatine.
1a Formuleer je vraag
P = Kinderen met een oncologische aandoening in aplasie
I = Geen mondhygiëne vlak voor de inname van nystatine
C = Mondhygiëne vlak voor de inname van nystatine
O = Schimmelinfectie
1b Formuleer je vraag
P = Kinderen met een oncologische aandoening in aplasie
I = Gehele dosering nystatine oraal toedienen
C = Dosering verdelen over orale inname en toediening per maagsonde
O = Schimmelinfectie
1c Formuleer je vraag
P = Kinderen met een oncologische aandoening in aplasie
I = > 30 minuten niets per os na inname nystatine
C = < 30 minuten niets per os na inname nystatine
O = Schimmelinfectie
2 Zoeken
a Strategie
Gezocht in Pubmed, Cochrane, Trip Database, Cinahl en Google Scholar2 met de zoektermen nystatine, children cancer, childhood cancer, paediatrics oncology, oncological disease, aplasia, neutropenia, toothbrushing, stomatitis, fungal, mucositis, candidiasis, exposure time, affect time, administration, (feeding)tube, nasogastric, gavage, probe, oral dose, oral, oral administration.
b Resultaten
De zoekactie leverde geen bruikbare wetenschappelijke literatuur op.
3 Beoordelen resultaten
Omdat geen evidence te vinden is over de juiste toedieningswijze van nystatine aan kinderen met een oncologische aandoening in aplasie is contact gezocht met de Taakgroep Supportive Care van de Stichting Kinderoncologie Nederland (SKION). Ook zijn oncologen, (kinder)verpleegkundigen en apothekers van andere centra benaderd om na te gaan hoe ze op hun afdeling kinderoncologie omgaan met de toediening van nystatine.
4 Conclusie en toepassing
De adviezen over het toedienen van nystatine die werden gegeven door kinderoncologen, (kinder)verpleegkundigen en apothekers (zie kader), komen over het algemeen overeen.
5 Evaluatie
In het Emma Kinderziekenhuis/AMC in Amsterdam zijn op basis van bovenstaande consensus aanbevelingen gedaan (zie kader), die in een protocol op de afdeling kinderoncologie vastgelegd en geïmplementeerd zullen worden.
Tekst: Judith Antonissen, Inge Sieswerda, Jolanda Maaskant1
Noten
1. Judith Antonissen en Inge Sieswerda zijn kinderverpleegkundigen en Jolanda Maaskant is stafmedewerker kwaliteit en onderzoeker, allen werkzaam in het Emma Kinderziekenhuis/AMC in Amsterdam. Contact: i.sieswerda@amc.nl
2. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed, www.thecochranelibrary.com, www.tripdatabase.com, www.ebscohost.com/academic/cinahl-plus-with-full-text en http://scholar.google.com.
3. Geraadpleegde experts zijn kinderarts/oncologen uit het AMC Amsterdam en Stichting Kinderoncologie Nederland (SKION), een kinderverpleegkundige uit UMC St Radboud Nijmegen, een regieverpleegkundige werkzaam in UMC Groningen en ziekenhuisapothekers uit respectievelijk AMC Amsterdam en Erasmus MC Rotterdam.
[put this in a frame, with a ! like on page 39, Nursing oktober 2012]
Aanbevelingen
1a: mondhygiëne
– Mondhygiëne voorafgaand aan toediening van nystatine is niet nodig.
1b: nystatine oraal en/of via een maagsonde
– De patiënt houdt de oraal ingenomen hoeveelheid nystatine, indien mogelijk, een tijdje in de mond of spoelt de mond hiermee alvorens het door te slikken.
– Als de patiënt niet in staat is de nystatine een tijdje in de mond te houden of de mond hiermee te spoelen, kan de nystatine met een swab toegediend worden.
– Bij problemen met orale inname door bijvoorbeeld misselijkheid, krijgt de patiënt een volledige dosering via de maagsonde (als profylaxe voor het maag-darmkanaal). Daarnaast neemt hij, voor zover mogelijk, een volledige dosering oraal in (profylaxe voor de mond- en keelholte), die hij niet hoeft door te slikken.
– Voor een goede werking van nystatine gaat minimaal 80% van de dosering door de mond/keelholte en 100% van de dosering door het maag-darmkanaal.
1c: inwerktijd van nystatine
– Hanteer een minimale inwerktijd van 20 minuten. Tijdens de inwerktijd mag de patiënt zijn tanden niet poetsen, de mond niet spoelen en niets eten of drinken.
Kader: Pyramide met bewijs
In de wereld van EBP wordt gewerkt met de ‘pyramid of evidence’. Bovenaan staat de systematic review (SR), de bron waarin het beste bewijs in verschillende onderzoeken beoordeeld en samengevat is, met of zonder meta-analyse. Daarna volgt het gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoek (RCT). Gerandomiseerd wil zeggen dat de toewijzing van de proefpersonen door het lot wordt bepaald. Zo mogelijk moet dit onderzoek ook dubbelblind plaatsvinden: alleen als noch de arts, noch de patiënt weet welke behandeling iemand krijgt, is uit te sluiten dat de verwachtingen van een van beiden het resultaat beïnvloeden. Lager in de pyramide staan cohortstudies, waarbij twee groepen worden onderzocht die op een bepaald punt van elkaar verschillen, bijvoorbeeld het effect van multivitaminen op sporters versus niet-sporters. Nog lager staan het patiënt-controleonderzoek, cross-sectioneel onderzoek, en de patiëntenserie. De minste waarde wordt gehecht aan de mening van de expert, want deze is het minst objectief en controleerbaar. De PICO van deze maand hoort bij de laatstgenoemde groep.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account