Bij lokale wondbehandeling is bescherming van de wondomgeving een essentiële factor. In de dagelijkse praktijk merk ik dat producten niet altijd juist worden toegepast of dat er combinaties worden gemaakt die geen toegevoegde waarde hebben.
Tijdens de behandeling van een wond moet de wondomgeving goed beschermd worden. We moeten voorkomen dat de wond verweekt en er een port d’entrée wordt gecreëerd voor lokale huidinfecties; of dat de wond groter wordt. Als de omgeving al stuk is zal deze behandeld moeten worden zodat ze zo snel mogelijk heelt.
Er zijn allerlei producten op de markt die beschermen (preventief) en/of een behandeling (curatief) kunnen ondersteunen, met ieder zijn eigen eigenschappen en beperkingen. De verschillende werkingen van de meest gebruikte producten zijn:
1 Voorkomen van inwerking van vocht door aanbrengen van een filmlaag
2 Vocht afstoten door vet houden
3 Het laten indrogen van de verweekte omgeving
4. Verticale absorptie in wondverbanden
Ad 1 Voorkomen van inwerking van vocht door aanbrengen van een filmlaag
Het aanbrengen van een filmlaag (vanuit een spuitbusje, swab of doekjes, bijvoorbeeld Ambiance Medical Skin Barrier Spray, Cavilon barrière spray/swab, Cutimed protect spray/swabs, Welland Wond Huidbeschermingsfilm Doekje Wbf100) kan alleen als bescherming van de intacte huid. Het product legt een filmlaagje aan dat een paar dagen intact blijft. Als de huid echter niet meer intact is, dan verliest ze haar werking. Dus alleen ter preventie bij een intacte huid gebruiken.
Ad 2 Vocht afstoten door vet houden
Het afstoten van vocht door bijvoorbeeld met vaseline vet houden van de wond kan zowel in de preventieve als curatieve fase. Wel moet er goed gekeken worden naar het lokale verband dat aangebracht wordt om de verstorende factoren in het lokale wondbed aan te pakken. Het afplakken met schuimverbanden, hydrocolloïden etcetera is lastig omdat deze niet meer kleven door het vet, dus als deze verbanden geïndiceerd zijn voor de lokale wondbehandeling is deze techniek moeilijker te gebruiken. Soms is een (tijdelijke) aanpassing van het wondbehandelplan dan noodzakelijk. Langdurig gebruik is af te raden aangezien vaseline de huid afdicht waardoor er kans bestaat op ontsteking van de haarfollikels. Er bestaat ook een product op basis van siliconen (Proshield Plus). De crème is een mild alternatief voor de verzorging van zowel de nog intacte als de beschadigde huid met letsels veroorzaakt door vocht. De crème bevat geen zinkoxide en is daarom ook geschikt voor de behandeling van bestralingspatiënten. Deze zou voor mij de voorkeur hebben want de crème sluit de huid niet af, maar vaseline is goedkoper. Als je zelf moet betalen dan kan je hier een andere keus in maken, er zijn meerdere wegen naar Rome, en ieder heeft zijn eigen budget, de keus kan je dan zelf maken.
Ad. 3 Het laten indrogen van de reeds verweekte omgeving
Het laten indrogen door bijvoorbeeld zinkolie is geïndiceerd bij een niet-intacte huid. Met name als de huid verweekt is. De olie trekt in de huid en de zink die achterblijft droogt de oppervlakte goed in. Verwar dit niet met zinkzalf, want zalf houdt de huid week. De zinkolie moet dun aangebracht worden en resten moeten verwijderd worden met zoete olie. Let op bij gebruik bij patiënten die bestraald worden, want dan mag zinkolie niet gebruikt worden. Zink is een metaal dat de hitte doorgeeft en vasthoudt en daardoor kan er dus verbranding ontstaan.
Ad. 4 Verticale absorptie in wondverbanden
Er bestaan ook verbanden met een verticale absorptie: fiberverbanden (onder meer Aquacel, Kliniderm Fiber, UrgoClean, Durafiber) en schuimverbanden (onder meer Biatian, Tielle). Deze producten beschermen de wondomgeving meteen, maar als deze verweekt is draagt dit verband ook zorg voor een snel herstel van de omliggende huid. Bij gebruik van deze groep zijn producten uit de bovenste drie van het groepenlijstje meestal niet meer nodig.
Tips
-Bepaal het doel: preventie of behandeling
-Beoordeel de lokaal verstorende factoren in het wondbed
-Bekijk en analyseer welke overige producten gebruikt worden
-Pas het juiste product en de juiste frequentie toe. Deze tip ligt misschien voor de hand, maar ik kom wel eens collega’s tegen die dagelijks Cavilon aanbrengen terwijl dit maar twee keer in de week hoeft, anderen smeren 1 keer per week zinkolie, terwijl dit iedere dag moet
-Bij producten met een verticale absorptie is bescherming van de omliggende huid meestal niet nodig
-Evaleer minimaal één keer per twee weken of de behandeling aanslaat of gewijzigd moet worden
Henri is verpleegkundig specialist en werkzaam in de thuiszorg in Noord-Holland.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account