De zorg wordt onbetaalbaar! De laatste weken spiegelt de politiek ons het schrikbeeld voor dat de grenzen van betaalbare zorg binnenkort worden bereikt. Er moet dus worden hervormd, lees bezuinigd en gesneden. Niet met de precisie van de chirurg, maar met de botte bijl van de slager. Meer eigen bijdragen voor de zorgbehoeftige burger, verdere versobering van het basispakket, ontzeggen van behandelingen aan ouderen. Als verpleegkundige in de palliatieve zorg en als 60-plusser voel ik me onbehaaglijk door de inzet en toon van het debat.
De angst regeert in deze tijd van economische crisis. Politici zeggen zich niet te willen mengen in de afweging die arts en patiënt moeten maken over de zinvolheid van medisch handelen. Dat is een afweging die moet worden gemaakt in de beslotenheid van de spreekkamer. Daarmee wordt de morele rekening van de bezuinigingen naar de zorgvragers en zorgverleners doorgeschoven.
Onlangs waakte ik bij een hoogbejaarde, aan terminaal hartfalen lijdende vrouw met een onzekere levensverwachting van maanden. Een week na een val bleek zij een heupfractuur te hebben. De huisarts had het niet nodig gevonden om mevrouw in te sturen voor diagnostiek. Tot de familie zich ermee ging bemoeien. Voorheen kon ze nog redelijk vooruit in haar eigen woning, maar nu was ze bedlegerig, suffig door de pijnmedicatie en ze had zelfs in haar bed geplast. Ze had het er moeilijk mee dat ze nu zorgbehoeftig was en er voortdurend vreemden aanwezig moesten zijn. ‘Niet dat ik je zorg niet waardeer hoor, lieverd’, voegde ze er verontschuldigend aan toe. De belasting van een ziekenhuisopname, de operatie met best wel wat risico op complicaties en de revalidatie die haar te wachten stonden had ze graag over voor de kans om haar zelfredzaamheid terug te krijgen. Nu is ze weer thuis en kan zich, bijna zonder zorg, goed redden. In veel opzichten een onbetaalbaar resultaat, en nog goedkoper ook dan maandenlange zorg voor een bedlegerige patiënt.
Doorbehandelen bij een hoogbejaarde of ongeneeslijk zieke patiënt is zeker te verdedigen als dit gebeurt op basis van een zorgvuldige besluitvorming. Het is de uitdaging van de zorgverleners enerzijds en de patiënt en zijn naasten anderzijds, om het eens te worden over het evenwicht tussen effectiviteit van de behandeling en de zinvolheid ervan. Het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) heeft een informatie- en trainingstraject ontwikkeld op basis van de methode van palliatief redeneren. Het IKNL biedt de set ‘Besluitvorming in de palliatieve fase‘ aan. Daarnaast kan gebruik worden gemaakt van een trainingsmethode (scholing en coachtraject) en ondersteuning bij de implementatie.
Palliatief redeneren is een vorm van klinisch redeneren gecombineerd met de uitgangspunten van palliatieve zorg: er moet worden gestreefd naar het behoud van de kwaliteit van leven en een zorgvuldig levenseinde. Dit kan worden bereikt door de behandeling van de ziekte (ziektegerichte palliatie die niet genezing maar het afremmen van ziekteprogressie beoogt) in combinatie met behandeling van klachten (symptoomgerichte palliatie).
Het herkennen en markeren van de palliatieve fase is niet eenvoudig. Ik denk dat er sprake kan zijn van de start van een palliatief zorgtraject vanaf het moment dat de patiënt en zijn arts het daarover eens zijn. Ik ben benieuwd hoe de volgers van deze blog daarover denken.
Palliatieve zorg is gebaseerd op zorgvuldige besluitvorming is onbetaalbaar. Het leidt tot zorg die zich niet uitsluitend richt op de levensduur, maar op de kwaliteit van het resterende leven; er is voor mij een duidelijk verschil tussen levensverwachting en wat iemand verwacht van het leven.
Paul Vogelaar is verpleegkundig expert palliatieve zorg en pijnverpleegkunde, en werkt als zzp’er in terminale zorg en onderwijs
www.luxnova.nl
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account