Er is meer gekwalificieerd personeel nodig in de avond-, nacht- en weekenduren in het ziekenhuis. Dat zegt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).
De IGZ concludeert dit na een onderzoek over het verschil in patiëntveiligheid in ziekenhuizen tijdens kantooruren en de uren daarbuiten. Aanleiding daarvoor waren de signalen vanuit de verloskunde enkele jaren geleden, toen de babysterfte buiten ‘kantoortijden’ hoger was. Het ministerie van VWS wilde toentertijd weten of dat een mogelijk gevolg was van het personeelstekort in de zorg.
Patiëntveiligheid
De IGZ onderzocht drie verschillende zorgketens: de zorg bij een herseninfarct, heupfractuur en tweedelijns bevallingen. Daarbij werd in de drie ketens naar verschillen in sterfte tijdens kantoortijden en de ANW-uren gekeken. Ook werd gekeken of er verschil is in de factoren die van invloed zijn op de patiëntveiligheid tijdens en buiten kantooruren. Hoewel de oorzaak voor een verband tussen sterfte in de ANW-uren en de zorg in die uren niet kon worden aangetoond, heeft de Inspectie tijdens het onderzoek gezien dat de risico’s in de ziekenhuiszorg tijdens de ANW-uren er wel degelijk zijn.
Risico’s patiëntveiligheid
De risico’s in de avond-, nacht- en weekenduren voor alle acute zorg bleken in ongeveer hetzelfde. Ze ontstonden met name als gevolg van onvoldoende gekwalificeerd personeel bij piekdrukte en in situaties waarin onverwacht specifieke deskundigheid is vereist. De mate waarin geïmproviseerd kan worden met personeel om toch aan een onverwachte grotere zorgvraag te kunnen voldoen is gedurende de avond-, nacht en in het weekend veel kleiner dan tijdens kantooruren en dat vergroot het risico op onveilige situaties. Met name in de verloskunde kunnen van het ene op het andere moment acute veranderingen optreden in de situatie van moeder en kind die vragen om directe bijstelling van het behandelbeleid. Ook ervaren zorgverleners in de avond of nacht soms drempels om de dienstdoende behandelaars te bellen waardoor noodzakelijke beslissingen soms later of te laat worden genomen.
Sterfte tijdens kantoortijden
Het onderzoek naar sterfte heeft geen nieuwe inzichten opgeleverd. De Nederlandse cijfers komen overeen met cijfers uit internationaal onderzoek en geven een gedifferentieerd beeld. Bij patiënten met een herseninfarct werd een verhoogde sterfte in het weekend, de nacht en in de vroege ochtend gevonden. Hierbij is echter geen rekening gehouden met de ernst van het herseninfarct. Patiënten met een heupfractuur hebben juist een verlaagde kans op sterfte als zij in de avond zijn opgenomen, verder is er geen verschil. In de verloskunde is in de avond en nacht een verhoogde perinatale sterfte te zien bij de groep zwangeren onder behandeling bij de gynaecoloog. Dat verschil is er weer niet in het weekend. Een oorzakelijk verband tussen sterfte (en calamiteiten) en tekortkomingen in de zorgverlening kon in dit onderzoek niet worden aangetoond. Om te kunnen achterhalen of dat verband er is zal meer en ander onderzoek nodig zijn.
Beter afdekken
Elk ziekenhuis en elke ziekenhuisafdeling moet zich de vraag stellen in hoeverre de in dit onderzoek gevonden risicofactoren daadwerkelijk aanwezig zijn en of er voldoende aan is gedaan om de patiëntveiligheid te borgen. Zo moet er onder meer tijdig extra personeel ingeroepen (kunnen) worden bij onverwachte drukte en moet een medisch specialist met specifieke deskundigheid voor een complex probleem direct beschikbaar zijn.
Door: redactie Nursing
Download: Risico’s ziekenhuiszorg in avond, nacht en weekend moeten beter worden afgedekt
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account