Niet alleen cardiologiecollega’s hebben moeite met praten over seks, uit een recentelijke rondgang van Nursing onder verpleegkundigen blijkt dat het merendeel van de collega’s de negende vraag van de gezondheidspatronen van Gordon het liefst overslaat tijdens de anamnese.
Gisteren bleek uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen dat er een aantal barrières is die de seksuele counseling van verpleegkundigen in de weg staat. Zo lijkt er een taboe te rusten op het bespreken van seksuele problemen met hartpatiënten, terwijl dit een veelvoorkomende klacht is in deze patiëntengroep. Om in kaart te brengen in welke mate verpleegkundigen dit tot hun taak rekenen, stuurden de onderzoekers vragenlijsten naar alle Nederlandse hartfalenpoli’s. Daaruit bleek dat 38 procent van de verpleegkundigen sporadisch informeert naar de seksuele gezondheid van hun cliënten, 53 procent zelden. 8 procent bracht het nooit ter sprake.
9e vraag van Gordon
In een poll op Nursing.nl liet 35 procent van de stemmers weten nooit naar de seksualiteit van de patiënt te vragen. ‘In het begin vroeg ik er wel altijd naar, nu doe ik het af en toe,’ vertelt Nursing-blogger Sandra Kleefstra, verpleegkundige in Medisch Centrum Leeuwarden. ‘Ik vond dat ik als verpleegkundige moest laten zien dat praten over seks net zo gewoon was als praten over ontlastingspatroon en eetlust. Patiënten begonnen echter zó verschrikkelijk te blozen en te stotteren en pijnlijke grappen te maken, dat ik na een aantal keer heb besloten het niet altijd meer te vragen.’
Jongere patiënt
Ook senior verpleegkundige Janneke van der Stap laat de vraag niet altijd terugkomen tijdens de anamnese. Ze werkt op de afdeling longziekten van het UMC Utrecht. ‘Ik stel de vraag bijvoorbeeld niet aan jongeren als de ouders erbij zitten, omdat ik mij kan indenken dat het dan lastig kan zijn om een eerlijk antwoord te geven. Ook stel ik de vraag niet aan oudere zorgvragers, hoe bekrompen dat misschien ook is. We weten natuurlijk allemaal wel dat seksualiteit niet alleen iets is van ‘jongeren’ en dat met seksualiteit ook intimiteit bedoeld wordt.’ Ook in Vlaanderen komt dé vraag vaak niet aan de orde. Niet omdat verpleegkundigen de vraag ontwijken, maar omdat het geen item is in de anamnese. ‘Bij ons in het ziekenhuis wordt niet over seksualiteit gepraat, tenzij de patiënt er zelf over begint bij de arts’, zegt Anita Wassing, hoofdverpleegkundige op de afdeling algemene heelkunde in het Heilig Hart ziekenhuis in Leuven. Gespecialiseerde collega’s, zoals verpleegkundig consulente oncologie Katrien Devalez van het Universitair Ziekenhuis Gent, praten wel over seksualiteit. ‘Omdat veel patiënten chemotherapie krijgen ben ik simpelweg genoodzaakt de gevolgen van deze medicatie op de seksualiteit ter sprake te brengen,’ licht ze toe.
Doe niet lacherig
Verpleegkundige en seksuoloog NVVS Paul Rabsztyn: ‘Als je moeite hebt met praten over seksualiteit, ligt het probleem vaak bij jou als verpleegkundige zelf. Je kunt jezelf afvragen wat je ongemakkelijk vindt aan de situatie. Dit heeft te maken met je eigen normen en waarden. Misschien komt het te dichtbij? Dat kan confronterend zijn. Zet daarom je privépet af en de professionele pet op. Is een oudere patiënt nogal ‘klef’ met zijn vrouw en word jij er verlegen van? Dan zou je, wanneer de patiënt langer blijft, een ruimte kunnen creëeren waar mijnheer Daalder en zijn vrouw intiem kunnen zijn en niet gestoord worden. Vanzelfsprekend kom je dan ook niet zonder aankondigen de kamer binnen. Ook ouderen hebben immers recht op privacy. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen boven de zeventig nog seksueel actief zijn of behoefte hebben aan intimiteit. Ziekte of een lichamelijke of cognitieve beperking leidt vaak tot gemis hieraan. Zowel voor de patiënt als voor diens partners is erkenning van dit gemis door een zorgverlener –zoals een verpleegkundige- vaak van groot belang. Het is een misvatting om te denken dat een gesprekje over seksualiteit veel tijd kost. Juist die korte gesprekjes zijn belangrijk.’
Door: redactie Nursing, Nienke Berends
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account