Het wordt tijd dat de cultuur binnen ziekenhuizen verbetert, dat artsen en verpleegkundigen elkaar feedback durven geven en dat ze open zijn over fouten – in plaats van ze te verbergen of elkaar de hand boven het hoofd houden.
Dat zegt NPCF-directeur Wilna Wind naar aanleiding van het rapport van de commissie-Danner. Gisteren bleek uit dat rapport dat er waarschijnlijk minder patiënten waren overleden in het Ruwaard van Putten Ziekenhuis als medewerkers landelijke richtlijnen hadden gevolgd, nauwkeuriger dossiers hadden bijgehouden en hadden gereflecteerd op elkaars handelen.
Hand boven het hoofd
De commissie onderzocht de dossiers van bijna 800 patiënten die in het Ruwaard van Puttenziekenhuis overleden. Uit het onderzoek bleek dat de gezondheidsschade die patiënten in het ziekenhuis in Spijkenisse opliepen, niet afwijkt van het landelijke cijfers. ‘Er gaat heel veel goed in de zorg, maar er gaat nog altijd onnodig veel mis,’ aldus Wind. ‘En elke keer blijkt dat de cultuur binnen ziekenhuizen moet verbeteren. Dat artsen en verpleegkundigen elkaar geen feedback durven te geven, dat ze eerder fouten verbergen dan er open over zijn. En dat men elkaar de hand boven het hoofd houdt. Dat is hardnekkig, en moet echt veranderen. Ziekenhuizen moeten er meer prioriteit aan geven om dit grondig aan te pakken. We gaan ziekenhuiskoepel NVZ uitnodigen om hierover in gesprek te gaan.’
Zie ook: ‘Hoe gezelliger je team, hoe onveiliger de sfeer’
Arts spreekt verpleegkundige wél aan
Het niet aanspreken van elkaar op onjuist handelen is een bekend, diepgeworteld probleem in de zorg. Volgens Tjibbe Joustra, voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid moet het vooral normaal worden dat een verpleegkundige een arts aanspreekt op fouten, omdat het andersom vaak wel al gebeurt. En dat is lastig: ‘Artsen in ziekenhuizen werken in hoge mate autonoom en hebben daarbij minder aandacht voor hun eigen feilbaarheid en de noodzaak om daar een houding tegenover te stellen die het gezamenlijk leren van fouten mogelijk maakt. Daardoor zijn ze vaak niet gediend van inmenging van bestuurders, managers, collega-artsen en verpleegkundigen’, aldus Joustra in het boek ‘Veiligheid in perspectief’. In dagblad Trouw legde Tjibbe Joustra uit dat ziekenhuisorganisaties zelf het verschil kunnen maken, door in actie te komen. ‘Het moet normaal worden dat een verpleegkundige een arts aanspreekt op fouten, zoals andersom vaak wel gebeurt. En dat bestuurders van ziekenhuizen oog hebben voor het belang daarvan en daar dus ook op sturen. Want het is duidelijk dat als de top van de organisatie zich engageert met een onderwerp als patiëntveiligheid, dat doorwerkt naar beneden.’
Roddel en achterklap
Toch is niet alleen het aanspreken van artsen op fouten lastig, ook het aanspreken van elkaar onderling is een aandachtspunt. ‘De meeste collega’s vervallen liever in roddelen en klagen dan dat ze elkaar aanspreken.’ Dat zeggen verschillende deskundigen en ervaringsdeskundigen in het artikel ‘Bij ons is alles bespreekbaar, maar het moet wel gezellig blijven’ in Nursing april. ‘Wij verpleegkundigen spreken elkaar niet aan. Liever nog stappen we met klachten over een collega naar de leidinggevende, of vervallen we in roddel en achterklap,’ zegt medisch socioloog en verpleegkundige Hugo van der Wedden.
Lees ook de blog van Sandra: ‘Ruzie met de dokter’
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account