Mogen verpleegkundigen en verzorgenden het initiatief nemen om ongeneeslijk zieke patiënten te wijzen op het bestaan van euthanasie? Rob heeft er zijn twijfels over.
Vorig jaar verscheen het prachtige boek Met het einde in gedachten van de Britse arts Kathryn Mannix over haar dertig jaar lange ervaring in de palliatieve zorg. Het boek werd in eigen land een enorm succes, en is nog steeds één van de meest verkochte boeken van dit moment (mede omdat het in Groot-Brittannië sinds vorige maand in een paperbackversie is verschenen).
Een van de hoofdstukken in het boek gaat over Ujjal, een Engelsman die een Nederlands ziekenhuis uitvlucht omdat hij zich daar niet meer veilig voelt: bijna alle artsen en verpleegkundigen die hij ontmoet, wijzen hem op de mogelijkheid om voor euthanasie te kiezen. Daar wil hij niets van weten, maar het personeel lijkt daar niet naar te willen luisteren. Ze blijven het voorleggen.
Een fragment:
‘Het probleem is,’ zegt de chirurg, ‘dat het gezwel zal blijven groeien. Het zal meer druk uitoefenen en dat leidt tot meer pijn en meer pusafscheiding. Het zal steeds meer gaan stinken en de huid zal erg pijnlijk worden. De wonden zullen uiteindelijk beschadigd raken en opengaan. Begrijp je dat?’
Ujjal begreep het. Hij zou meer pijn krijgen en meer gaan stinken.
De chirurg keek somber, alsof hij zelf pijn had. Hij zei heel voorzichtig: ‘Veel mensen zouden zo niet willen leven.’
Ujjal beaamde dat hij niet zo wilde leven: hij had hier niet voor gekozen. Maar als dat de enige mogelijkheid was om te leven, dan wilde hij dat thuis doen.
De chirurg was even stil en zei toen: ‘Natuurlijk heb je een keus.’
Welke keus kon hij in vredesnaam hebben, dacht Ujjal.
‘Hier in Nederland is er een alternatief. Als je niet zo wilt leven, hebben we euthanasie. Begrijp je dat?’
Ujjal begreep het.
Ik dacht dat dit de spreekwoordelijke uitzondering op de regel was. Want de regel is toch dat het onderwerp euthanasie altijd op initiatief van de patiënt besproken wordt? Iedereen snapt toch wel dat er enige (ongewenste!) druk uit kan gaan van zorgverleners die – enthousiast of niet – over euthanasie beginnen bij een kwetsbare patiënt?
Mogelijk vergis ik me enorm. Want een paar weken geleden las ik in dagblad Trouw een interview met journalist Max van Weezel. Hij heeft kanker met uitzaaiingen: in curatieve zin is hij ‘uitbehandeld’. In het interview zegt hij: ‘Euthanasie. Als je er zelf niet over begint, is het de huisarts wel die je de vraag voorlegt: ‘Hebt u niet genoeg geleden?’ En: ‘Moeten we afspraken maken?’ (…) Met mijn vrouw en dochter heb ik er avonden lang over gesproken. Wel, niet, wel, niet, wel, niet… Het maalt maar door mijn hoofd. Ik kom er niet uit.’
En nog vorige week las ik een uitgebreide conversatie op Twitter tussen EVV’er Wendeline Roest en ethicus Angeline van Doveren. Wendeline beschreef een vrouw die voor het stoppen met eten en drinken had gekozen, om op die manier haar levenseinde te bespoedigen. In het contact dat ze met die vrouw had, had ze gevraagd of de vrouw ook aan euthanasie had gedacht. Uit de correspondentie bleek dat dit was gebeurd in een uitvoerig gesprek over allerlei mogelijke beslissingen rondom het levenseinde.
Als in zo’n context een zorgprofessional als eerste over euthanasie begint, vind ik het niet vreemd. Maar verder? Zoals bij Ujjal of bij Max van Weezel? Dat moeten we niet normaal gaan vinden.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account