Yvonne de Boer is verpleegkundige op de Acute Opname Afdeling bij de Noordwest Ziekenhuisgroep locatie Alkmaar. Ze schreef een blog over het stervensproces. ‘Kan iemand mij vertellen hoe je dat doet: een leven lang loslaten?’
Kan iemand mij vertellen hoe je dat doet? Hoe laat je een leven lang los? Zal het daarbij nog uitmaken of je lang of kort geleefd hebt? Zal het uitmaken of je ‘goed’ of ‘fout’ hebt geleefd? Maakt je stervensproces daar eigenlijk een onderscheid in?
Je bent ziek. Dat ben je al heel lang. Je hebt inmiddels daarbij ook een leeftijd bereikt dat je niet meer wil dat men je beter maakt. Je hebt de keuze gemaakt om niets te laten doen aan alles wat je zo ziek maakt. En eigenlijk verbaast het iedereen dat je nog hier bent. Je bent een taaie. Houd vol en geniet eigenlijk nog van iedere dag die op je pad komt. Maar vandaag is dat anders. De ziekte heeft de overhand genomen en veroorzaakt een pijn die je niet meer te dragen vindt. Het is onhoudbaar en er is besloten te zorgen dat je het comfortabel krijgt. De pijnstilling wordt gestart, waarna je in een rustige slaaptoestand verkeert. Je gezicht ontspant en het lijkt zelfs alsof er een kleine glimlach om je mond ontstaat.
In het dossier palliatieve zorg vind je alle artikelen die verschenen op Nursing.nl handig bijeen. Lees verder>>
Je kinderen nemen plaats naast je bed. Ze zijn dankbaar. Dankbaar voor alles wat je ze geven hebt. Dankbaar voor je liefde, je wijze woorden, je mooie krachtige leven. Ze bewegen om je heen. Slapen af en toe wat op een stoel. Ze wisselen elkaar af, maar wijken geen moment van je zijde. Het is een warm schouwspel om naar te kijken. Ik raak in gesprek met je dochter. Ze vertelt vol bewondering over het bewogen leven dat je hebt gehad. Over je kracht en je doorzettingsvermogen. Ze straalt van trots. Ze voelt zich bevoorrecht met een moeder als jij. Ze vindt het fijn om te zien dat je zo ontspannen bent en geen pijn meer ervaart.
Na twee dagen kom ik je dochter opnieuw tegen. Ze oogt onrustig, loopt wat te ijsberen en straalt een ander gevoel uit dan twee dagen terug. Ik vraag haar op de gang hoe het gaat. Ze vindt dat het lang duurt. Ze gunt je de rust zo erg. Ze hebben afscheid genomen, hebben alles tegen je gezegd en vinden echt dat je mag gaan.
Naar mijn mening mag je het moment van sterven echt zelf bepalen. Een levenlang loslaten duurt misschien wel dagen, weken, maanden, uren, minuten. Ik vertel haar dat als we geboren worden we er wel eens 72 uur over doen om ter wereld te komen; 72 uur om te besluiten dat we de wereld gaan ontdekken met als zijn mooie momenten en dingen. Om te besluiten dat we gaan kijken wie onze ouders zijn. Als een bevalling 72 uur duurt, vinden we dat normaal. Het lijkt wel alsof dat bij sterven anders voelt. Als je geen pijn hebt, je ligt te slapen terwijl je kinderen bij je zijn, waarom zou je dan zo snel loslaten? Waarom niet nog even dat gevoel vasthouden? Waarom niet nog even wachten met sterven? Wachten met je levenlang loslaten?
Ze kijkt mij aan en ik zie de tranen in haar ogen. Je hebt gelijk, zegt ze. Wat prachtig is het eigenlijk dat mijn moeder dat zelf bepaalt. Dat ze stukje voor stukje loslaat.
Vijf dagen na het starten van de pijnmedicatie overlijd je.
Wil je reageren? Ga naar Facebook>>
Kom op 17 juni 2016 naar het congres Zorgprofessional in Balans en zorg met compassie voor jezelf, én de ander! Meer informatie>>>
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account