Toen ik solliciteerde voor de functie van leerlingverpleegkundige in een academisch ziekenhuis werd mij de vraag gesteld hoe ik stond tegenover euthanasie. Ik was allang blij dat ik wist wat het betekende, laat staan dat ik mij er iets bij kon voorstellen dat mensen zelf dood zouden willen. Ik had nog geen patiënt gezien. Hoe kon ik dat nou weten?
Maar dapper antwoordde ik dat ieder over zijn eigen leven mag beschikken. Noem het diplomatiek of sociaal wenselijk. Ik werd aangenomen. Missie geslaagd. Maar serieus, wat wist ik er nou van? Ik wilde verpleegkundige worden om mensen beter te maken en niet de dood in te helpen.
Een paar jaartjes later ben ik er wat genuanceerder over gaan denken, maar het blijft een lastig ethisch vraagstuk natuurlijk. En ik ben niet de enige die ermee worstelt. Want hoe meer er medisch mogelijk is, hoe vaker we voor de vraag staan om al dan niet door te gaan met behandelen. Maar bij euthanasie hebben we het natuurlijk niet meer over het stoppen van de behandeling, maar over het actief beëindigen van ondraaglijk lijden met de dood als middel of gevolg. Heb je daar als verpleegkundige een rol in? Dat zou een betere vraag zijn geweest tijdens mijn sollicitatie en is ook veel moeilijker te beantwoorden. Nee, zou mijn resolute antwoord zijn geweest. Dat is voorbehouden aan artsen. Maar dat is nu allang niet meer zo. Ja, het is nog steeds voorbehouden aan artsen, maar verpleegkundigen begeleiden wel degelijk bij euthanasie. Hun rol is juist levensgroot. De onlangs geopende Levenseindekliniek kon de aanmeldingen van verpleegkundigen en artsen nauwelijks verwerken. Wij hebben daar op de redactie vol verbazing naar gekeken. Hoe zou je dag als verpleegkundige er dan uitzien? Zo, vandaag ga ik helpen om drie patiënten uit hun lijden te verlossen? En daarna? Voldaan naar huis zeker? Wij konden ons daar niets bij voorstellen. En eerlijk gezegd hebben we er ook grapjes over gemaakt. Maar daaruit ontstond wel het idee om die verpleegkundigen te laten vertellen over hun bijzondere werk. En dat hebben we geweten. De betreffende redacteur had na haar eerste interview bij wijze van spreken zelf nazorg nodig door de indrukwekkende verhalen. Zo puur, zo lief, zo sereen en waardig. Hoe mooi kan de dood dan ineens zijn. Wij schaamden ons over onze grapjes en besloten de verpleegkundigen zo mooi mogelijk op de foto te zetten. Net zo lief, net zo mooi en net zo waardig. En vooral, in hun kracht. Soms, als het leven gewoon z’n gangetje gaat, vergeten we hoe waardevol het is. Deze verpleegkundigen vergeten dat niet. En na het lezen van hun verhalen ben ik er stil van geworden.
Inmiddels werk ik alweer een tijdje voor Nursing en dan is routine in je werk af en toe ook gewoon een kwestie van overleven. Dan is een tijdschrift ook gewoon een tijdschrift. Dit soort verhalen houdt ons betrokken bij wat we doen en voor wie wij het doen. En dus laten we stil zijn, met elkaar en alleen. Een minuutje stilte voor hen die gaan sterven en hen die daar vol overgave bij helpen.
Alexia Hageman
Hoofdredacteur Nursing
Alexia.Hageman@reedbusiness.nl
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account