Omgaan met complex gedrag in de ouderenzorg

Moderne zorg is gericht op het individu, respect voor de eigen regie en vraaggestuurd. Maar de ouderdom komt met gebreken en sommige ouderdomsaandoeningen kunnen gedrag veroorzaken dat lastig te begrijpen is en omstanders voor dilemma’s plaatst. Wat hoe is de verhouding tussen respect voor de eigen keuzen en goede zorg wanneer de cliënt alle zorg afwijst? En hoe kun je een balans vinden tussen het verlangen naar bewegingsvrijheid van een persoon met dementie en de veiligheid van die persoon en anderen?

In deze lezing analyseert Dorothea Touwen aan de hand van praktijksituaties welke waarden en belangen op het spel staan. Welke ruimte heb je als zorgverlener om in te grijpen? Hoe ver reikt je professionele verantwoordelijkheid? Welke rol spelen naasten in het proces van nadenken over goede zorg? En hoe moeten de belangen van de cliënt gewogen worden ten opzichte van de belangen van anderen, zoals medebewoners?

Psychiatrische problematiek, we komen het steeds meer tegen in de zorg. Onvoldoende kennis en een niet passende benadering kunnen zorgen voor ontregelend gedrag‎. In deze lezing gaat Gerben in op verschillend ingewikkelde gedragingen, wat het kan doen met het team én wat we kunnen doen om het gedrag uit te laten doven.

In de zorg is het samenwerken met de cliënt en zijn netwerk niet altijd eenvoudig. In de korte voorstelling ‘Nico en zijn netwerk’ laten de acteurs van Ervarea jullie ervaren waar de cliënt en zijn netwerk tegenaan lopen. Je ontdekt dilemma’s en denkt na over het versterken van het netwerk. De voorstelling is interactief en vrolijk.

De voorstelling wordt gespeeld door Linde Löbert, trainer en acteur en Jan van der Hammen, mede eigenaar, trainer en acteur, Ervarea

In de workshop gaan we verder in op problematisch gedrag van bewoners: hoe gaan we om met angstige mensen? Hoe reageren we goed op claimend gedrag? Hoe voorkomen we dat we worden uitgespeeld? De deelnemer verlaat de workshop met concrete handvatten om in het team mee aan de slag te gaan.

Meneer X heeft dementie en raakt steeds de weg kwijt. Toch wil hij graag op zijn eentje kunnen fietsen door de bossen, net als hij altijd deed. Maar hoe kunnen we zorgen dat hij weer veilig thuis komt? Mevrouw Y is heel ongelukkig in haar dementie. Vooral bij drukte reageert ze met roepen en gillen. Medebewoners en personeel wordt er gek van. Mogen we haar sederende medicatie geven?

Nadenken over de vraag wat goed is om te doen gaat het beste in gesprek met anderen. In deze workshop gaan deelnemers aan de slag met een aantal praktijkcasus om grip te krijgen op de diverse meespelende en mogelijk tegengestelde belangen. De aanwezigen hebben gezamenlijk een schat aan ervaring waar iedereen haar of zijn voordeel mee kan doen. Na afloop zijn deelnemers toegerust met inzichten en handvatten die ze in de eigen praktijk kunnen inzetten in de zorg hun cliënten.

Hedendaagse persoonsgerichte zorg speelt zich af binnen de driehoek cliënt, netwerk van de cliënt en de professional. Persoonsgerichte zorg stelt eisen aan alle drie de lijnen binnen deze driehoek. Welzijn van de cliënt wordt in grote mate bepaald door het gevoel: ”erbij te horen” en “van betekenis te zijn”. In de lijn cliënt netwerk betekent dit dat we als professional gericht moeten zijn op het versterken van het netwerk van de cliënt. In de lijn professional cliënt komt de eigen regie aan bod en de eventuele onvrijwillige zorg gekaderd binnen de nieuwe wet Zorg en Dwang die per 1-1-2020 van kracht wordt. In de lijn netwerk professional gaat het om samenwerking in het belang van het welzijn van de cliënt.

Wat heeft men geleerd na het bijwonen van deze sessie?

• Overtuiging: Persoonsgerichte zorg kunnen we alleen maar samen in de driehoek
• Competentie, vaardigheid: het gesprek in de driehoek
• Competentie, kennis: de wet zorg en dwang

In deze workshop bespreken we met elkaar het belang van het beschrijven van het levensverhaal in de dagelijkse praktijk bij bewoners met complex gedrag. Je krijgt handvatten aangereikt hoe je het levensverhaal uitvraagt, voorbij de informatie uit de heteroanamnese. Hoe benader je familie of andere betrokkenen en welke vragen je kunt stellen? Hoe zorg je ervoor dat je voldoende doorvraagt en belangrijke informatie naar boven haalt?

Vervolgens leer je hoe je met het levensverhaal in de hand een link met probleemgedrag legt, daar interventies op bepaalt en in kunt zetten.

Wat heeft men geleerd na het bijwonen van deze sessie?

• Je weet hoe je een levensverhaal kan uitvragen aan familie
• Je weet wat het belang is van het kennen van het levensverhaal van je bewoners
• Je weet welke interventies je kunt uitvoeren wanneer je het levensverhaal kent van de bewoners en hoe je daarmee complex of probleemgedrag kunt beïnvloeden

In deze workshop gaan we in op wat eenzaamheid doet met een mens en wat de invloed van eenzaamheid op gedrag kan zijn. Daarna gaan we aan de slag met een paar simpele maar zeer effectieve gesprekstechnieken om het leven voor de patiënt en de verpleging gemakkelijk te maken.

Wat heeft men geleerd na het bijwonen van deze sessie?

• Wat eenzaamheid is en wat de gezondheidsgevolgen zijn
• Wat de gevolgen zijn van eenzaamheid op de persoonlijkheid
• Inleiding in PPC, positieve patronen in communicatie, en een effectieve gesprekstechniek

Een cliënt met borderlineproblematiek kan het werk als hulpverlener knap lastig maken. Zij of hij stelt je op de proef en doet een beroep op je incasseringsvermogen en geduld. Thema’s als afstand/nabijheid en suïcidaliteit spelen een rol in het contact. In onze workshop reiken wij enkele praktische handvatten aan om met deze, soms ingewikkelde, dynamiek om te gaan. De houding van de hulpverlener staat hierin centraal. En de belangrijkste les daarbij is, dat we onze traditionele rol van helper leren loslaten…

Tijdens deze workshop leer je:

• Dat het werken met mensen met borderline problematiek heel voorspelbaar (en leuk!) kan zijn
• Hoe het toepassen van praktische handvatten leidt tot het goed kunnen hanteren van de borderlinedynamiek
• Hoe je de balans vindt tussen te veel of juist te weinig doen in het contact met de borderline cliënt