Hittegolf: aandachtspunten medicatie bij hitte

Er zijn veel medicijnen waarbij het extra belangrijk is om bij hitte alert te zijn. Middelen die veel gebruikt worden, en dus veel patiënten mee te maken krijgen. Voorbeelden zijn medicijnen bij hartfalen, angina pectoris, hoge bloeddruk, de ziekte van Parkinson, depressie en psychose. Mensen met astma of COPD kunnen het bovendien benauwd krijgen door de luchtvervuiling bij zonnig, droog weer. Misschien is het nodig om tijdelijk de dosering van een medicijn aan te passen? Een overzicht.

Hartproblemen, hoge bloeddruk

Medicijnen tegen hartproblemen kunnen bij hitte de water- en zouthuishouding in het lichaam verstoren. Dat betekent kans op uitdroging, te weinig zweten en onwel worden. Een voorbeeld: plasmiddelen (diuretica). De bedoeling is dat plasmiddelen normaal helpen het vocht in het lichaam af te voeren, door plassen. Zouten en mineralen in het vocht verlaten zo ook het lichaam. Bij hitte kan dit te veel zijn en dan raakt de water- en zouthuishouding van het lichaam verstoord. Dat betekent kans op uitdroging en te weinig zweten.

Medicijnen voor vochtregulatie

Plastabletten kunnen ervoor zorgen dat de patiënt bij hitte téveel vocht kwijtraakt. Overleg daarom bij warmte met de arts of het nodig is het medicijngebruik van de cliënt of patiënt aan te passen.

Vochtbeperking bij hartfalen

Patiënten met hartfalen hebben vaak een vochtbeperking. Weet jij niet wat je hierbij moet doen, overleg dan met de arts.

Ontlastingproblemen

Patiënten die problemen hebben met de ontlasting moeten sowieso veel drinken, maar met hitte nog meer. Want een cliënt met diarree verliest al veel vocht.  Bovendien, aan de andere kant, ook bij verstopping en bij het gebruik van laxeermiddelen speelt vaak een tekort aan vocht een rol.

Hersenaandoeningen, psychische aandoeningen

Medicijnen tegen de ziekte van Parkinson en middelen tegen een psychose kunnen het zweten verminderen.

Medicatie via de huid

Sommige medicatie wordt sneller opgenomen door warmte, een voorbeeld zijn fentanylpleisters. In de Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding van het NHG wordt vermeld dat de absorptie van fentanyl door de huid, en dus ook het effect van de pleister, met 30 procent kan toenemen bij een hogere huiddoorbloeding, bijvoorbeeld bij een stijging van de huidtemperatuur door koorts, een warme douche of een verwarmingsdeken, bij fysieke inspanning of op een warme dag. Het nogal eens gegeven advies dat men kan douchen met een pleister, omdat ze niet loslaten, is volgens de NHG geen goed advies. Lees meer over fentanyl>>>

Bel de huisarts of de apotheek als je twijfelt over wat je patiënten met de bovenstaande medicatie kunt adviseren.

Medicijnquiz
Je kennis testen? Maak de medicijnquiz over medicatie bij warm weer. Lees meer>>>

Medicijnen bewaren

Sommige geneesmiddelen moeten bij hitte in de koelkast. Bekijk op de verpakking het bewaaradvies. Staat er niets, dan kan het middel bewaard worden in een droge kast waar het niet veel warmer wordt dan 25 °C. Bel bij twijfel de apotheek.

• Vloeistoffen zoals drankjes of ampullen met injectievloeistof horen niet standaard in de koelkast, want de kou kan een effect geven dat niet de bedoeling is – er kunnen bijvoorbeeld kristallen in ontstaan.
• Zetpillen kunnen smelten bij warmte. Kijk op het bewaarvoorschrift of ze in de koelkast mogen of niet.
• Oog- en oordruppels en klysma’s moeten soms wel, soms niet in de koelkast. Kijk op het bewaarvoorschrift of ze in de koelkast mogen of niet. Let er wel op dat je deze middelen – als ze uit de koelkast komen – voor gebruik ongeveer 5 minuten opwarmt in de hand. Anders is het gebruik erg onaangenaam.
• Laat medicijnen niet in een warme auto liggen!
• Bewaar medicijnen bovendien niet dichtbij het lichaam, niet in een broekzak bijvoorbeeld. Een apotheek heeft soms koeltassen voor het koel vervoeren van medicijnen.

Dag van de Medicatieveiligheid
Kennis over medicatie is cruciaal om incidenten te verminderen. Tijdens het congres medicatieveiligheid op 1 oktober zal uitgebreid worden ingegaan op hoe je dit in de praktijk kunt verbeteren. Meer informatie.