Bij ileus in de palliatieve fase zijn bepaalde afwegingen nog complexer dan als de patiënt niet ongeneeslijk ziek is, zegt een gespecialiseerd verpleegkundige palliatieve zorg. ‘Bijvoorbeeld als het gaat over de maagsonde.’
Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) ontwikkelde een digitale beslisboom om verpleegkundigen en artsen te ondersteunen bij ileus in de palliatieve fase. Nursing vroeg zich af: wat zijn belangrijke aandachtspunten voor algemeen verpleegkundigen? Ellemieke van Eeden, gespecialiseerd verpleegkundige palliatieve zorg bij Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft, beantwoordde 3 vragen over ileus in de palliatieve fase. Ze komt met diverse praktische adviezen.
1 Wat is de rol van de verpleegkundige bij ileus in de palliatieve fase?
‘Mijn collega’s en ik verplegen vooral mensen met ileus in de fase van symptoomgerichte palliatie, dus als de focus ligt op het verlichten van symptomen en een optimale kwaliteit van leven. Dan is het belangrijk de wensen van de patiënt zorgvuldig te onderzoeken, aan de hand van de 4 dimensies fysiek, psychisch, sociaal en spiritueel.
Bij een darmafsluiting is het inbrengen van een maagsonde als hevel een gebruikelijke interventie om het overtollige maagzuur af te voeren, maar lang niet alle palliatieve patiënten willen of verdragen zo’n maaghevel.
We verplegen nu een mevrouw met uitgezaaide darmkanker die zo lang mogelijk 2 ochtenden in de week bij de kringloopwinkel wil blijven werken. We hebben haar uitgelegd wat ze kan verwachten aan symptomen en welke interventies mogelijk zijn, maar een maaghevel wil ze niet, ook al weet ze dat ze waarschijnlijk last krijgt van misselijkheid en braken.
Het is belangrijk behoeften van patiënten ook voor de huisarts en thuiszorg vast te leggen in het dossier, zodat ongeneeslijk zieke mensen niet steeds opnieuw hun wens hoeven uit te leggen.’
2 Is er een alternatieve interventie als een maaghevel geen optie is?
‘De multidisciplinaire richtlijn Ileus adviseert dan een behandeling met octreotide, subcutaan of intraveneus. Dit middel remt de bewegingen en de doorbloeding van de maag en darmen, en remt daarmee de afscheiding van maagzuur, waardoor misselijkheid en braakneigingen afnemen.
Als octreotide niet binnen 3 dagen werkt, overweeg dan alsnog het inbrengen van een maaghevel, adviseert de richtlijn. Ocreotide is ook een optie als de maaghevel wel is ingebracht maar de darmpassage na enkele dagen nog niet op gang komt.’
3 Hoe krijg je beter inzicht in de klachten en behoeften van palliatieve patiënten met ileus?
‘Wij gebruiken daarvoor het Utrecht Symptoom Dagboek. Mensen met palliatieve zorg vullen deze vragenlijst 1 of 2 keer per week in, zelfstandig of met een naaste. Realiseer je bijvoorbeeld dat sommige ongeneeslijk zieke patiënten braken minder belastend vinden dan de interventies om braken tegen te gaan. Vroegtijdige zorgplanningsgesprekken zijn heel belangrijk.’
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account