Was er maar een protocol voor wat je moet zeggen als je alleen bent met een stervende patiënt, verzucht student Lotte Stevens.
De verpleegkundige met wie ik meeloop op mijn eerste stage krijgt te horen dat op een andere afdeling een mevrouw aan het sterven is. Een mevrouw die hij goed kent. Hij wil haar nog één keer wassen om afscheid te nemen.
Als we binnenkomen, zijn haar ogen gesloten. Ze is mager, al haar botten zijn zichtbaar. Mevrouw herkent de verpleegkundige en omhelst hem. Terwijl ik de waskom vul met water zegt mevrouw met volle overtuiging dat ze gaat sterven. Wanneer er van ons geen reactie komt, vraagt ze om bevestiging: ‘Ga ik nu sterven?’ De verpleegkundige stelt haar gerust met beloftes die nooit waargemaakt kunnen worden. Hij zegt dat hij even de kamer moet verlaten, al weet ik niet waarom. Het lijkt wel alsof mijn gehoor het even niet meer doet, door de trieste aanblik van mevrouw.
‘Het lijkt alsof ik geen enkele spier meer kan bewegen’
Verstijfd
En daar sta ik dan. Alleen, in een kamer met een mevrouw waar het leven al bijna uit verdwenen is. De seconden lijken minuten te duren. Mijn lichaam voelt als staal, het lijkt alsof ik geen enkele spier meer kan bewegen. Ook mijn lippen zijn verstijfd. Ik kan niets zeggen, maar weet vooral ook niet wat. Er zijn geen woorden die deze situatie aangenamer kunnen maken.
Het is tijd
Dan roept mevrouw naar haar overleden man. ‘Het is tijd, kom mij maar halen!’ Ik kijk haar aan en wrijf over haar hand. Dat is de enige beweging die mijn spieren even toelaten. Spijtig dat ik op dit moment niet meer kan betekenen. Als de collega terugkomt, wassen we haar snel verder. Hij geeft haar nog een knuffel en laat haar nog eens drinken. Hij zegt dat ze hier sterker van zal worden. Hij kust haar voor de laatste keer op het voorhoofd en we stappen samen de kamer uit.
Ik ga terug naar mijn afdeling en doe waar ik goed in ben: het gevoel even negeren en weer verder gaan. Die avond gaan mijn gedachten naar haar. Dat ben ik haar verschuldigd na de korte en vooral stille verzorging. Zelfs haar naam weet ik niet.
Geen woorden
Ik ben nu enkele stages verder en wanneer ik op deze dag terugkijk, weet ik nog altijd niet hoe ik het beter had kunnen doen. Ik heb nog altijd niet de woorden gevonden die mij in de toekomst zullen helpen. De woorden die mijn zorg op zo’n moment kwaliteitsvoller kunnen maken. Vertel mij of er een protocol is dat ik kan hanteren en van buiten kan leren, want de juiste woorden zomaar uit lucht plukken, lukt nog niet.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account