Het basaalcelcarcinoom kan overal ontstaan, maar komt het meest voor in het gezicht en op het (kale) hoofd. Het begint meestal met een glad, glazig knobbeltje, dat heel langzaam groeit. Uiteindelijk ontstaat in het midden een zweertje met daaromheen een rand met een parelachtige glans. Dit zweertje is nogal eens wat nattig en heeft een korstje dat makkelijk open te halen is. Soms valt het korstje er af. Daarna vormt zich weer een nieuw korstje.

Een basaalcelcarcinoom is in bijna alle gevallen goed te genezen. Dat komt omdat het alleen lokaal ingroeit, langzaam groeit, en niet uitzaait. De behandeling bestaat uit een radicale verwijdering. Het heeft echter lange uitlopers die ook volledig weggenomen dienen te worden, anders groeit het daar verder door. Dit kan leiden tot ingrijpende operaties.

Er zijn huisartsen die starten met een lokale verwijdering van deze kankersoort door dit in hun praktijk weg te snijden. De procedure is dan dat de weggesneden tumor wordt opgestuurd naar een pathaloog anatoom om vast te stellen of alle snijvlakken schoon zijn. De uitslag hiervan laat gemiddeld twee weken op zich wachten. Als de snijvlakken niet schoon zijn moet opnieuw gesneden worden, net zo lang totdat alle snijvlakken wel schoon zijn. Soms zijn de uitlopers zo lang dat er meer dan drie keer gesneden moet worden. Bij elkaar opgeteld ben je dan drie keer twee weken kwijt aan wachten, en iedere keer opnieuw plannen wanneer de operatie plaats kan vinden. Vervolgens moet de huid weer gesloten worden, wat niet altijd goed lukt, aangezien er een grotere oppervlakte verwijderd is. Dan komt de patiënt in aanmerking voor een plastiek of een zwaailap operatie.

Het verraderlijke is dat er aan de buitenkant maar een klein plekje te zien is, maar dat de uitlopers erg lang kunnen zijn en de ingreep vaak een grote impact heeft. Niet alleen omdat het esthetisch een impact heeft, denk aan een zwaailap operatie welke maanden in beslag neemt tot het definitieve resultaat, maar ook de psychologische impact wat betreft werk, relaties etc.

Ik vind dat alle patiënten met een basaalcelcarcinoom niet door de huisarts behandeld dienen te worden maar in een specialist die hierin gespecialiseerd is, zoals bv in de Mohsklinieken. Hier kan het basaalcelcarcinoom met verschillende technieken behandeld worden. Voor welke methode uiteindelijk gekozen wordt, hangt af van de groeiwijze, de grootte, de plaats van de tumor en of er al eerder een behandeling heeft plaatsgevonden.

Mohs micrografische chirurgie houdt in dat onder plaatselijke verdoving op een specifieke manier het basalioom wordt weggesneden. Het bijzondere aan deze techniek is dat het weggesneden stukje huid onmiddellijk onder de microscoop wordt bekeken. Rest er ergens nog huidkanker, dan wordt er nog een stukje weggesneden en onderzocht. Dit wordt herhaald tot alle huidkanker weggenomen is. Nadien wordt het ontstane huiddefect gesloten. De behandeling kan een paar uren duren, afhankelijk van hoe vaak er opnieuw een stukje moet worden weggenomen.

De Mohs techniek heeft een aantal belangrijke voordelen:
– Het is weefselsparend want er wordt een minimale hoeveelheid gezonde huid weggenomen;
– aan het einde van de hele ingreep is duidelijk dat de gehele huidkanker is weggenomen;
– het aantal recidieven is, vergeleken met de andere technieken, het laagst.

Bij Photodynamische therapie wordt het basalioom ingesmeerd met een gel en na een paar uur belicht met een speciale lamp. Deze behandeling dient na een week herhaald te worden. De behandeling kan pijnlijk zijn, zodat plaatselijke verdoving soms noodzakelijk is.

Bij celdodende zalf wordt deze door de patiënt zelf gedurende een bepaalde periode op het basaalcelcarcinoom aangebracht. Een nadeel is de irritatie die dit tijdens de behandeling geeft.

Hoe dan ook, laat patiënten met een basaalcelkanker altijd behandelen door een gespecialiseerde behandelaar.

Henri Post is verpleegkundig specialist en manager in het Evean Wond Expertisecentrum in Koog aan de Zaan

Meer Nursing

Abonnement op Nursing
Nursing is de meest gelezen vaktitel voor verpleegkundigen niveau 4 en 5 in Nederland en Vlaanderen.
Word direct abonnee van Nursing.

Nursing op Facebook
Deel leuke foto’s, filmpjes, winacties, en andere ‘luchtiger’ zaken
via www.facebook.com/VakbladNursing

Nursing Calculator
Koop de Nursing Calculator, dé rekenapp voor verpleegkundigen.
> Download de app meteen
> Bekijk eerst een demonstratiefilmpje.