Risicoprofiel helpt dementie voorkomen

Dit stellen onderzoekers van het Maastricht UMC+ en Alzheimer Centrum Limburg. Zij hebben hiervoor een speciaal scoremodel ontwikkeld, gebaseerd op verschillende leefstijlfactoren. Deze kunnen tevens een aangrijpingspunt voor interventie bieden. ‘Zo kunnen we tijdig het risico op dementie verkleinen’, aldus hoofdonderzoeker dr. Stephanie Vos. In het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Alzheimer’s Disease zijn de succesvolle resultaten gepresenteerd waaruit blijkt dat preventie succesvol kan zijn.

Leefstijl en dementie

Dementie is een snel groeiend gezondheidsprobleem, wereldwijd. Genezing is vooralsnog niet mogelijk, wat de noodzaak van preventie des te groter maakt. Verschillende factoren die voornamelijk met leefstijl verband houden, hebben een invloed op het dementierisico. Zoals verhoogd cholesterol, overgewicht, roken en hoge bloeddruk. Maastrichtse onderzoekers hebben een model ontwikkeld, waarmee op basis van twaalf van deze factoren een individueel risicoprofiel kan worden opgesteld: de LIBRA-index (Lifestyle for Brain Health). Die blijkt nu op basis van een groot Europees populatieonderzoek bewezen effectief.

Het onderzoek

Om de effectiviteit van het scoremodel te bepalen werd voor ruim 9.000 niet-demente mensen, in leeftijd variërend van 55 tot 97 jaar, een individueel risicoprofiel bepaald. In de jaren daarna werd gekeken wie wel of geen dementie ontwikkelde. Het scoremodel bleek valide. Een hogere score op de LIBRA-index leidde inderdaad tot meer gevallen van dementie, met uitzondering van de groep deelnemers ouder dan 80 jaar. Dat houdt in dat op basis van het scoremodel kan worden voorspeld wie op oudere leeftijd meer kans heeft op het krijgen van dementie. Lagere scores leidden tot een lager risico op dementie en een betere gezondheid van het brein.

Risico dementie verlagen

Vijftigers en zestigers die nu ongezond leven, kunnen volgens het onderzoek hun dementiekans in de komende 8 jaar halveren van ongeveer 6 naar 3 procent door gezond te gaan leven. Maar zeventigers met dezelfde risicofactoren die ook gezond gaan leven verlagen hun kans nog maar met 30 in plaats van 50 procent. 

Praktische toepassing

Omdat het scoreprofiel voornamelijk gebaseerd is op leefstijlfactoren, is er veel ruimte om daar actief aan te werken. Ook wordt inzichtelijk waar iemands risico’s precies zitten. Het scoreprofiel een arts helpen om mensen meer bewust te maken van hun persoonlijke risico’s en in het geven van een haalbaar advies. ‘Als er op je 55e al een hoge score uitrolt, kun je het dementierisico verlagen door bijvoorbeeld te stoppen met roken of te kiezen voor een gezonder dieet’, zegt Vos. ‘Het scoremodel is daarmee praktisch en toepasbaar. Daarnaast kan het scoremodel ook gebruikt worden om mensen met een hoog risico op dementie te selecteren voor bijvoorbeeld onderzoek naar nieuwe medicijnen.’

TvZ is hét vakblad voor verpleegkundigen, gericht op onderzoek, opinie, beleid en management, altijd met een link naar de praktijk. 
Meer info over abonnement >>