4 tips om zelfmanagement te ondersteunen

Kijk niet alleen naar je computerscherm:
‘Om echt contact te maken met de patiënt, en hem het gevoel te geven dat hij gehoord wordt, is oogcontact maken van groot belang. Bij mijn onderzoek zag ik helaas dat veel verpleegkundig specialisten in de spreekkamer vooral naar hun computerscherm kijken, zelfs bij het stellen van vragen aan de patiënt. Daardoor ben je met je hoofd niet helemaal bij het gesprek, en loop je het risico dat de patiënt zich geen gelijkwaardige gesprekspartner voelt. Eén verpleegkundig specialist die ik volgde deed het anders: zij voerde het gesprek, en vulde erna pas alles in op de computer. Maar daar moet je wel de tijd voor hebben, en dat is ook lastig. Als je die tijd niet hebt, probeer dan toch zoveel mogelijk oogcontact te maken, en niet alleen tegen je beeldscherm te praten.’

Stap uit de alwetende hulpverlenersrol:
‘Het vergt een andere manier van denken als je het zelfmanagement van de patiënt wil ondersteunen. Vaak vallen verpleegkundigen toch snel in de rol van de deskundige die alles weet: zij vertellen de patiënt hoe zij het beste kunnen leven met hun ziekte. Het is de kunst om jezelf als gelijkwaardige expert als de patiënt te zien, want die weet vaak veel meer van de ziekte dan je denkt.’

Stel vragen en zoek samen naar oplossingen:
‘Als een patiënt tegen een probleem aanloopt, onderdruk dan de neiging om meteen een oplossing aan te dragen, maar daag de patiënt uit om hier zelf over na te denken. Als iemand bijvoorbeeld vergeet om zijn pillen in te nemen, kun je zeggen dat hij dat wel moet doen, en geef je hem daarmee het gevoel dat hij het fout doet. Maar als je doorvraagt naar waarom hij dat vergeet, en het blijkt dat hij zich heel erg zorgen maakt om een dochter, dan weet je dat dit ook meespeelt. Vervolgens kun je vragen naar wat voor oplossingen hij heeft bedacht om het voortaan niet te vergeten. Zo is de kans groter dat er ook een oplossing wordt bedacht die echt gaat werken voor de patiënt.’