Blog Hugo: 'Die artsenjas van verpleegkundig specialisten'

‘De verpleegkundige specialisten in hun doktersjas, ze voelen zich heel wat. Wie denken ze wel dat ze zijn?’ De mevrouw met wie ik spreek op het symposium windt zich behoorlijk op over haar hoogopgeleide collega’s.
Maar het beeld dat ze schetst, herken ik niet. Ook in mijn ziekenhuis lopen verpleegkundig specialisten in een witte artsenjas rond, maar dat zij zich heel wat voelen lijkt me niet meer dan terecht. Het zijn de masters onder de verpleegkundigen. Ze vormen de intellectuele voorhoede van onze beroepsgroep. De wijze waarop ze invulling geven aan hun taak bevalt me vooralsnog prima. Van arrogantie merk ik weinig. Op alle afdelingen waar ik ze tegen het lijf loop – orthopedie, geriatrie, psychiatrie – zie ik bevlogen mensen die met kennis en kunde hun patiënten bijstaan. Die witte artsenjas daarentegen, die is ook mij een doorn in het oog.

De keuze voor de doktersjas is gemaakt met de beste bedoelingen. Bestuurders wilden verpleegkundig specialisten de status meegeven die hen recht doet, en hen zichtbaar onderscheiden van gewone verpleegkundigen. Je kunt je evenwel afvragen waarom dat zichtbare onderscheid nodig is. Een verzorgende in het ziekenhuis draagt hetzelfde uniform als een hbo-verpleegkundige. De arts-assistent trekt iedere ochtend dezelfde witte jas aan als de medisch specialist. De kleding laat zien tot welke beroepsgroep je behoort. Dat er onderling niveauverschil bestaat is voor iedereen glashelder.

Eerdere blog van Hugo

In ziekenhuizen waar het aantal verpleegkundigen hoog is en meer verpleegkundigen een hbo-v diploma hebben, sterven minder patiënten dan in ziekenhuizen met minder personeel dat minder hoog is opgeleid. Lees deze eerdere blog van Hugo>>>

Hierin schuilt het eerste probleem. Door de verpleegkundig specialist een doktersjas te laten dragen, koppel je haar symbolisch los van de beroepsgroep waartoe ze eigenlijk behoort. Zoals gezegd vormt ze de voorhoede van de verpleegkundige beroepsgroep. Ze behoort de emancipatie aan te jagen. De artsenjas ontkracht die belangrijke rol. Het suggereert dat de verpleegkundig specialist het verpleegkundig domein is ontstegen. Onzin natuurlijk. Ze breidt het verpleegkundig domein juist uit!
Het tweede probleem hangt samen met de status van het gewone verpleegkundig uniform. Dat de verpleegkundig specialist een artsenjas is aangemeten, zegt ook iets over het aanzien van ons alledaagse kloffie. Kennelijk is er bij ziekenhuisbestuurders weinig vertrouwen dat de kennis en kunde van de verpleegkundig specialist door de buitenwereld op waarde wordt geschat wanneer ze hetzelfde witte pak draagt als gewone verpleegkundigen.
Waarom zo onzeker? Wanneer je deskundig bent, komt dat heus over, al loop je bij wijze van spreken in je blootje over de afdeling. Ik zie het vooral als een kans die onbenut is gebleven. Het is natuurlijk waar dat een artsenjas maatschappelijk gezien meer tot de verbeelding spreekt dan een verpleegkundig uniform, maar juist de verpleegkundig specialisten hadden de mogelijkheid daar enigszins verandering in te brengen. Zij hadden status toe kunnen voegen aan het gewone uniform, simpel weg door het te blijven dragen.
Een carrière in de verpleging met een doktersjas als hoogst haalbare trofee. Spreekt daar beroepstrots uit? Het smaakt vooral naar doelloze distantiëring. Misschien een goed idee, met de broodnodige emancipatie van het vakgebied in het achterhoofd, om de witte jas te heroverwegen. Vooral benieuwd wat verpleegkundig specialisten daar zelf van vinden.