Blog Jos: 'Is mijn overtuiging leidend of die van de cliënt?'

Heb je dat ook wel eens? Dat je keuzes moet maken maar niet weet wat nou het beste is? Ik heb het dan niet over welke sokken trek ik aan of iets banaals als ‘wat eten we vanavond?’ Alhoewel, als chef huishouding is dat bij ons thuis voor mij ook niet altijd even makkelijk.

Nee, ik heb het over de morele keuzes die je maakt in de zorg. Ga je mee in wat de cliënt of de familie wil, of stel je jouw eigen grenzen?  En mag je dan wel die grenzen vasthouden of mogen anderen daar overheen komen?

Ik volg op het ogenblik de driedaagse training kinderpalliatieve zorg bij het IKNL. In een van de lessen kwam het onderwerp over palliatieve zorg aan kinderen met een andere levensovertuiging aan de orde. En dat deed mij denken aan een recente casus waarbij een jongen van 11 thuis werd verpleegd met een hersentumor. Hij kwam thuis om te overlijden, want in het ziekenhuis kon niks meer voor hem gedaan worden. In het gezin is vader de baas. Vanuit zijn geloofsovertuiging was pijnbestrijding met morfine niet echt bespreekbaar.  Vader werkt niet meer en wil al zijn tijd doorbrengen met zijn zieke zoon. Moeder en een ander – ouder – broertje zijn op dat moment minder belangrijk. Sterker nog: moeder heeft niet bij de gesprekken in het ziekenhuis mogen zitten. Dat is de taak van vader.

Recent onderzoek wees uit dat morfine in de palliatieve fase op de ic het sterfproces vertraagt. Dat lees je hier>>>

Om een lang verhaal kort te maken: geen enkele verpleegkundige zal moeite hebben om minstens 5 dilemma’s aan te geven. Hoe maak je dit soort zaken bespreekbaar? Hoe betrek je moeder bij het ingrijpende proces dat zich binnen het gezin afspeelt? Hoe begeleid je het oudere broertje? Welke rol kan de huisarts hier spelen? Hoe eerlijk kun je zijn tegen de jongen, die opgroeit in een omgeving waarin je vanuit de geloofsovertuiging hoop niet mag wegnemen en dus het woord ‘doodgaan’ niet gebruikt mag worden? Is palliatieve sedatie een optie als inklemmen dreigt of een status epilepticus optreedt?

Daar sta je dan met je verpleegkundige beroepshouding, gesteund door vele jaren opleiding en praktijkervaring. Kies je voor jouw kennis en kunde, of kies je voor de levensovertuiging van het gezin, ook als dat niet de jouwe is?

Hier is het erg belangrijk dat je multidisciplinair met elkaar praat over die dilemma’s. Dat een casemanager alle lijntjes bewaakt en contactpersoon is voor het gezin.

In dit geval is mijn verpleegkundige overtuiging: ‘Kan het niet zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan!’ Ook al schreeuw ik met enige regelmaat in de auto mijn frustraties weg…