Blog Nannie: 'Een beetje naïef'

Verpleegkundigen en verzorgenden stuiteren dit jaar van het ene jubileum in het andere. Zo is NU’91 vijfentwintig jaar oud en viert V&VN haar tienjarig jubileum. Die feestjes zijn belangrijk voor de samenhang binnen de beroepsgroep en ze geven de jubilerende organisatie de gelegenheid zichzelf stevig in het zonnetje te zetten. Er wordt wat afgetwitterd en gefacebooked. Ook in Groot-Brittannië hebben ze iets te vieren. Het Royal College of Nursing (RCN) bestaat namelijk 100 jaar en viert dit eeuwfeest op grootse wijze. Maar waar komt nu dat grote verschil in leeftijd vandaan? Een mooie gelegenheid om te kijken welk beginpunt deze drie jubilerende organisaties hanteren.

Sterke speler

Het Britse College of Nursing werd in 1916 opgericht door 34 verpleegkundigen. Het doel was om wetgeving rond de verpleging tot stand te brengen en de opleidingen te verbeteren. Om kwaliteit te waarborgen moest er een register komen waar gediplomeerden ingeschreven konden worden. In 1928 kreeg het College of Nursing het predicaat ‘Royal’ of koninklijk en sinds 1976 is het RCN ook vakbond. Zo zijn de beroepsinhoud, de arbeidsvoorwaarden en de historie in één organisatie verenigd. Met ongeveer 425.000 leden is het RCN momenteel een niet te verwaarlozen speler in het veld.

De eerste Nederlandse beroepsorganisaties

In Nederland ging de verpleging in 1893 heel voortvarend van start met de oprichting van de eerste beroepsvereniging, de Nederlandse Bond voor Ziekenverpleging. Er moest eenheid komen in de opleidingen en het examen, en ook de werkomstandigheden verdienden aandacht. Een zwak punt was dat ook artsen en ziekenhuizen lid konden worden van deze bond. Dat leidde tot frictie maar ook tot bewustwording bij de beroepsgroep. In 1900 richtte een groepje verplegers en verpleegsters (zoals ze toen nog heetten) een nieuwe bond op, Nosokómos. Die bond wilde niet alleen de kwaliteit van de verpleging opschroeven maar vooral ook de slechte arbeidsomstandigheden aanpakken. Kortom, het was een vakbond met inhoudelijke ambities. De jaren erna kwamen er nog diverse bonden bij: voor kraamverzorgsters, gezinsverzorgsters, wijkverpleegsters, verpleegkundedocenten, katholieke of juist protestante verpleegsters en (zieken)verzorgenden. Voorlopig heersten verdeeldheid en achterdocht.

De twee belangrijkste organisaties in de verpleegkunde werken onder andere mee aan het praktisch vervolg op de beroepsprofielen. Lees meer >>

NU’91 en V&VN

In 1965 was de tijd rijp voor betere samenwerking en sloten bijna alle bonden van de verpleging en verzorging, ook de christelijke, zich aan bij een federatie. Na 1965 volgden nog vier fusies. Inmiddels gingen verpleegkundigen en verzorgenden tussen 1989 en 1991 met spandoeken de straat op om hun ongenoegen over hun werksituatie te uiten. Die periode, de Witte Woede, eindigde met de oprichting van Nieuwe Unie ’91, nu bekend als NU’91. Dit was een fusie tussen de Nederlandse Maatschappij voor Verpleegkunde (NMV) en Verpleegkundigen en Verzorgenden in Opstand (VVIO). Aan de protestfase hield de verpleging meer over, namelijk politieke erkenning en geld voor een Landelijk Centrum Verpleging en Verzorging. In 1996 volgde de Algemene Vereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden, de AVVV, met als nieuwe naam Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) in 2006.

Treurig en naïef

Dit jaar vieren NU’91 en V&VN, de twee belangrijkste organisaties binnen de Nederlandse verpleegkunde, respectievelijk hun 25- en 10-jarig bestaan. Maar wat een eigenaardige manier om je bestaan te herdenken. Het lijkt erop dat beide organisaties met hun lange, en zelfs gedeeltelijk gezamenlijke traditie, lijden aan collectief geheugenverlies. Met deze jubilea, hoe leuk ook, doen ze net alsof verpleegkundige beroepsorganisaties pas iets voorstelden toen zij vijfentwintig en tien jaar geleden hun naam wijzigden of fuseerden. Meer dan honderd jaar beroepsgeschiedenis wordt hiermee ontkend. Is dat niet treurig en een beetje naïef?