EHBO

Verpleegkundigen zijn slechte EHBO-ers! Ik vind dat ik dat mag zeggen, want ik ben zowel verpleegkundige als EHBO-er, alhoewel je tegenwoordig moet zeggen: eerstehulpverlener.

Ik ben al enkele jaren instructeur Eerste Hulp en neem ook examens af voor het diploma Eerste Hulp.

Afgelopen maandagavond heb ik weer 17 kandidaten de revue zien passeren en daaronder waren ook enkele verpleegkundigen.

Waarom is een verpleegkundige dan zo slecht als eerstehulpverlener? Dat komt omdat eerstehulpverleners wordt geleerd volgens een stappenplan te werken en de meeste verpleegkundigen zien een probleem en die lossen het gelijk op. Als je op die manier bij de eerstehulpverlening te werk gaat, dan wil je nog wel eens wat belangrijks over het hoofd zien. Zoals afgelopen maandagavond op het examen, waar een student verpleegkunde enthousiast een fors bloedende hoofdwond wilde gaan verzorgen terwijl ze niet in de gaten had dat het slachtoffer bewusteloos was en geen ademhaling had…

Een goede eerstehulpverlener weet niet alleen te handelen, maar die begint altijd met zijn handen op de rug. Eerst kijken: wat is er aan de hand, waar ligt het echte probleem?

Ik heb daar ook in mijn werk bij de thuiszorg veel aan.

Ik kan me nog heel goed een situatie van vorig jaar herinneren waar ik bij een terminale cliënt, die net uit het ziekenhuis kwam, een kennismakingsgesprek ging doen. De man lag in de huiskamer op een ziekenhuisbed, op de bank zaten een paar kleinkinderen en in de aangrenzende keuken zaten zes volwassenen met elkaar te praten en koffie te drinken. Verder waren er nog enkele mensen met elkaar in gesprek in de huiskamer. Voor mij was duidelijk wie de cliënt was, want die lag met een glimlach rond zijn mond het allemaal aan te zien. Ik heb na de situatie even bekeken te hebben, me eerst maar gericht tot de man in het bed, en hem uitgelegd wat ik kwam doen. Mij was al snel duidelijk dat de man het prima vond dat het zo druk was om hem heen. ‘Dat ben ik altijd zo gewend’, zei hij, ‘dit is voor mij echt thuis zijn!’ Normaal gesproken zou je als verpleegkundige wat meer rust in de kamer willen hebben, want zo hoort dat toch bij iemand die terminaal is? Enkele collega’s van het wijkteam hebben dat in de dagen daarna wel geprobeerd, en dat heeft voor veel ergernis gezorgd bij de familie. 

Door eerst even de situatie op me in te laten werken heb ik de situatie op de juiste manier in kunnen schatten. In de daarop volgende dagen heb ik daar veel profijt van gehad. De man wilde tot het laatst zijn leven leiden zoals hij dat gewend was. En daar hoorde nou eenmaal de drukte bij. Een week later is hij op zijn eigen wijze overleden: de regie zelf in handen gehouden en ook zelf zijn tijdstip van overlijden bepaald… Ik heb daar veel van geleerd. Soms is zorg met je handen op de rug de echte zorg!