Gastblog: 'Het Fisherman's Friend-effect'

Huilprofessor Ad Vingerhoets heeft onderzoek gedaan naar huilen door verpleegkundigen. (Voor de goede orde: huilen is een typisch menselijk verschijnsel waarbij het lichaam tranen produceert, meestal door verdriet, pijn, onmacht, grote vreugde of ontroering). Deze beroepsgroep bestaat voor 90 procent uit vrouwen. Uit eerder onderzoek bleek al dat zij 20 à 50 keer per jaar huilen (en de mannen 5 à 20 keer per jaar).

Het moet toch vaak leiden tot wateroverlast al dat grienen en janken, denk je dan, logisch, want in de zorg heb je dagelijks te maken met ellende. Maar wat blijkt uit het onderzoek van Vingerhoets? In deze tranentrekkende werkomgeving is huilen niet geaccepteerd! Veel verpleegkundigen vinden huilen een teken van zwakte of ziekte. Het is not done, als er al gehuild wordt, gebeurt dat bij voorkeur op het toilet, op de fiets of in de auto naar huis, op het werk worden de tranen weggemoffeld:  het bekende Fisherman’s Friend-effect.

Terwijl het verdriet je toch onverwachts frontaal kan raken? De plotselinge dood van de patiënt die op je moeder lijkt, het jongetje dat in je armen sterft, de mislukte reanimatie van die jonge vrouw. Als je dan zou toegeven aan je “huildrempel” (mooie term van Vingerhoets) en je emoties zou uiten, dan lok je daarmee bijstand, steun en troost uit. Een onhoudbare, biggelende traan is een sterk, niet te verbergen signaal waardoor je vanzelf een troostende arm om je heen krijgt.

En als je als verpleegkundige aan het bed staat met vochtige ogen wordt dat door de patiënt als positief en betrokken ervaren, zo blijkt uit het onderzoek. Het lijkt mij trouwens wel beter dat jij niet harder huilt dan de patiënt bij een slechtnieuwsgesprek, en huilend iemand wegbrengen naar een OK lijkt me ook niet op z’n plaats.

Mag een verpleegkundige haar tranen laten zien? Praat mee >>>

Kortom, dat huilen op het werk taboe is, is om te huilen, wat doen we daaraan? Ik laat het er in ieder geval niet bij zitten. Ik richt vandaag nog het platform “de laatste druppel” op, bestaande uit een select groepje huilebalken uit de zorg. We doen een oproep om op elke eerste maandag van de maand om 12.00 uur, als de sirene gaat, samen te scholen en collectief te gaan huilen. Daarnaast zal het platform een huil-app ontwikkelen, die kan controleren of jouw afdeling de huil-quote haalt. Zorginstellingen wordt opgeroepen om naast het stiltecentrum een huilcentrum in te richten, met uiteraard een schilderij met een huilend jongetje aan de muur, waar doorlopend huilfilms vertoond en smartlappen gedraaid worden. We vragen een tissue-fabrikant het project te sponsoren. Zien huilen doet huilen is het adagium, huilen moet als normaal beschouwd worden, en niet als een zwaktebod.

Samen huilen is gezond. En zeker weten dat je na een huilsessie de zorgwereld weer aan kan.
Huilen, sterk spul hè!?

Marcellino Bogers is ex-verpleegkundige, dagvoorzitter en mede-eigenaar van Congressen MetZorg, zie www.congressenmetzorg.nl