Geen geld voor een tolk: wat nu?

In 2012 is de vergoeding voor professionele tolken in de zorg voor veel anderstalige patiënten beëindigd. Sindsdien is voor de meeste gevallen waarin artsen en verpleegkundigen een tolk noodzakelijk vinden geen financiering beschikbaar. Nursing vroeg op Facebook om alternatieven om toch met anderstalige cliënten te communiceren. 

Toch de tolkentelefoon

Voor vluchtelingen en asielzoekers met een COA zorgpas wordt een tolkdienst wél vergoed door het Ministerie van Justitie. Wijkverpleegkundige Ine: ‘Volgens mij zijn heel veel verpleegkundigen en huisartsen hier niet van op de hoogte.’ Verpleegkundigen die een tolk willen inschakelen voor asielzoekers bellen met Concorde: 020-8202892. De callagent zal vragen naar het BO-/Zorgnummer en inventariseert onder meer de soort tolkdienst, de gewenste taal, de beoogde duur van de tolkdienst, specifieke wensen etc.

Google Translate 

Verpleegkundige Barbara: ‘Bij ons op de afdeling ligt momenteel een Poolse dame, haar familie spreekt ook geen woord Nederlands. Het gevaar hiervan is is dat je je als behandelteam al snel richt tot de eerste de beste die een béétje Nederlands spreekt. In haar geval was dat haar Pools-Nederlandse werkgever. Ik vind dat qua privacy niet de beste keuze…. Vandaar dat we zoveel mogelijk met Google Translate proberen te doen. Meike heeft een aanvulling: ‘Wat veel mensen niet weten is dat Google Translate nu ook wat hij hoort automatisch in een andere taal kan vertalen en oplezen!’ Inge: ‘De vertaling is niet altijd 100 procent, maar de patiënt weet wel waar het over gaat. En dat is beter dan helemaal geen communicatie of het niet begrijpen van elkaar.’
Ga naar Google Translate>>> 

Andere vertaalapps

Maar er zijn natuurlijk meer vertaalapps, zoals Microsoft Translator die ook gratis is voor Android. Met deze app kun je opgeslagen vertalingen en recente vertalingen terugzoeken en realtime vertalen. De app is tevens te gebruiken via spraakbesturing; door de speaker hoor je de vertaling. Ook iTranslate is goed, deze app vertaalt net als Google Translate meer dan 90 talen. Ook is er de app WayGo, beschikbaar voor Android en iOS. Deze app is vooral ideaal voor gebruikers die vertalen van en naar de Chinese, Koreaanse of Japanse taal. Vertalen gebeurt veelal via afbeeldingen, ideaal aangezien veel tekens uit deze taalstreek lastig zijn om te schrijven. Belangrijk om te noemen is dat deze app naar het Engels vertaalt. Ook SayHI schijnt een goede vertaal-app te zijn, deze is ook erg geliefd in de medische branche, terwijl hij daar niet speciaal voor is ontwikkeld. Ook verpleegkundige Bart heeft een tip: ‘Ik kan de app Tolk van harte aanraden, hij is in vele talen beschikbaar. Helpt je om je een beetje verstaanbaar te maken. Barbara: ‘Een leerling van ons heeft een mooi bedrag gekregen met een wedstrijd om het idee van een app op de markt te krijgen. Hierin zijn de meest voorkomende vragen en de anamnese vertaald in vele verschillende talen. Als de app er is, geef ik een seintje!’ 

Gebruik van informele tolken zoals familie, vrienden van de patiënt

Uit het onderzoek van het NIVEL bleek al dat veel patiënten van allochtone afkomst zelf een familielid of vriend meenemen om voor hen te tolken. Let daar wel mee op: deze zogenaamde informele tolken hebben geen geheimhoudingsplicht, werken niet volgens professionele standaarden en zijn niet gebonden aan een beroepscode. Toch kunnen zij in bepaalde zorgsituaties als tolk fungeren. Patiënten dringen in sommige situaties zelf aan op het gebruik van een (eigen) informele tolk. Het is belangrijk deze wens zeer serieus te nemen. Vaak spelen dan zaken als sociale steun (vertrouwen, zorgende rol, belangenbehartiging) een rol.

Leg een mapje aan van anderstalige collega’s die willen tolken

Er zijn instellingen waar zorgverleners die wél de taal van de patiënt spreken, op andere afdelingen als tolk worden ingezet. Verpleegkundige Ozlem Altun: ‘Er zijn vaak genoeg werknemers binnen een instelling die kunnen en willen tolken in een andere taal.’ Karin sluit zich daarbij aan: ‘Wij hebben een map met collega’s die een vreemde taal beheersen en daar wordt best veel gebruik van gemaakt .’ Roos: ‘Bij ons kunnen collega’s zich opgeven als tolk en zijn dan te vinden op Intranet. Erg handig!’ Er is wel een kanttekening te plaatsen bij deze methode: er is geen sprake van kwaliteitscontrole. Ook moeten de afwegingen die leiden tot de keuze voor een (informele) tolk met de patiënt worden besproken en vastgelegd in het patiëntendossier.

Inschakelen van Voorlichters eigen taal en cultuur (VETC) of allochtone zorgconsulenten

In sommige instellingen werken medewerkers die gespecialiseerd zijn in het ‘op maat’ bedienen van allochtone groepen, bijvoorbeeld de (ouder wordende) eerste generatie allochtonen en nieuwkomers die nog niet goed Nederlands spreken. Specifieke medewerkers zijn bijvoorbeeld ‘voorlichters eigen taal en cultuur’ (vetc’ers) of allochtone zorgconsulenten. 

Tips: omgaan met Turkse en Marokkaanse cliënten in thuiszorg
De reguliere thuiszorg sluit niet goed aan bij de wensen van Turkse en Marokkaanse cliënten, blijkt uit onderzoek. Deze tips helpen je beter met hen te communiceren. Lees meer>>>

Folders en brochures in andere talen

Iris: ‘Het RIVM beschikt over een groot aantal informatiefolders in heel veel verschillende talen. Belangrijke medische informatie kan op deze manier betrouwbaar overgebracht worden! ‘ www.rivm.nl

Pictogrammen en foto’s

Hanneke: ‘Ik maak in de communicatie met allochtone patiënten veel duidelijk aan de hand van foto’s. Hoe? Nou, dan zoek ik bijvoorbeeld via Google afbeeldingen op ‘spruw’ en dan laat ik het zien. Dan snappen patiënten gelijk wat ik bedoel. Nadeel: mijn internetbundel gaat er snel doorheen.’

Websites

Cornely: ‘Gouden tip op het gebied van seksuele gezondheid, de site Zanzu.be. In 12 talen beschikbaar, ook gesproken woord en duidelijk beeldmateriaal.’ Meer tips voor handige websites? Laat een reactie achter onder dit bericht! 

Meetinstrumenten op maat

Er zijn ook verschillende tools en meetinstrumenten op de markt voor allochtone patiënten. Zo ontwikkelde neuropsycholoog Gözde Duran een online test voor Turken en Marokkanen die zich zorgen maken over hun geheugen of dat van een familielid. Meer informatie over deze test>>