'Informeer over reanimatie op basis van recente cijfers'

Uit alle data verzameld in de ARREST hebben jullie de gegevens van reanimaties bij 70-plussers geanalyseerd. Wat waren de belangrijkste bevindingen?

‘Uit de analyse van cijfers uit de periode 2009 tot 2011 blijkt dat er bij 1332 70-plussers een reanimatie is gestart na een plotselinge hartstilstand. 16 procent van de 70 tot 79 jarigen (in totaal 699 patiënten) overleefde de reanimatie. Van de groep van 80 jaar en ouder overleefde 8 procent (in totaal 633 patiënten).
Bij ontslag uit het ziekenhuis werd de Cerebral Performance Category (CPC) gescoord, om een beeld te krijgen van de neurologische conditie van de patiënten. Van de gereanimeerde patiënten in de leeftijdsklasse 70-79 leeft 65 procent verder met geen tot geringe neurologische schade (score 1) en 27 procent met score 2 (milde neurologische schade, maar persoon kan zelfstandig functioneren). Ook bij de patiënten van 80 jaar en ouder heeft meerderheid (63 procent) geen tot geringe neurologische schade (score 1) en in 25% score 2.’

Die cijfers zijn beter dan we tot nu toe dachten. Hoe verklaren jullie dat?

‘ARREST is het eerste onderzoek dat over Nederlandse ouderen gaat. De onderzoeken die er tot nu toe waren, zijn gedaan in andere landen buiten Europa. In Nederland is de reanimatiezorg heel goed. In 50 procent van de gevallen is er nu al een AED aangesloten en in 80% wordt er al gereanimeerd voordat de ambulance er is. En eenmaal in het ziekenhuis wordt een behandeling, al na enkele dagen, stopgezet bij een slechte prognose na een reanimatiepoging, waardoor langdurig lijden wordt voorkomen. Er is overigens ook net een Zweeds onderzoek gepubliceerd dat onze resultaten bevestigt. Zij stellen dat de kans op overleving na reanimatie klein is en hoe ouder je wordt, hoe kleiner de kans op overleven. Maar de neurologische conditie bij overlevenden na een reanimatie blijft vergelijkbaar goed, ongeacht de leeftijd.’

Neurologische schade na reanimatie zelfde ongeacht leeftijd
De neurologische schade na een reanimatie die heeft plaatsgevonden buiten het ziekenhuis, is bij 90-plussers niet anders dan bij jongere patiënten. Lees meer >>>

Wat kunnen verpleegkundigen hun kwetsbare oudere patiënt nu adviseren?

‘Door alle berichtgeving in de media lijkt het misschien alsof ik voorstander ben van reanimatie onder alle omstandigheden, maar dat is niet zo. Ik voer ook zeker geen pleidooi dat iedereen koste wat het kost gereanimeerd moet worden. Wat wij met ons onderzoek vooral aantonen is dat de kans om als kasplant te eindigen heel klein is. Het is aan de oudere zelf om samen met arts of verpleegkundigen een weloverwogen beslissing te nemen of deze wel of niet gereanimeerd moet worden. Onze belangrijkste boodschap is om ouderen goed te informeren op basis van recente cijfers. Reanimeren is alleen zinvol als je kwaliteit van leven op dat moment acceptabel is. Een kwetsbare oudere zal nooit beter uit een reanimatie komen en voor sommige ouderen die een hartstilstand krijgen, kan dit een goed levenseinde betekenen.’