Loco-regionale verdovingstechnieken

Bovenste lichaamshelft

Schouderoperaties
-Pippa blok. Officiële naam posterieure plexus interscalene blokkade. Prik ter hoogte van de 6e a 7e halswervel, 3 cm naar links of rechts, afhankelijk welke kant behandeld moet worden. Gevolg: syndroom van Horner, met onder andere eenzijdige uitval van het diafragma. Kan tot 72 uur werken. Meest gebruikt middel ropivacaine (Naropin®). Het blok wordt zittend gezet. Zenuwbanen worden gevonden met behulp van echo en zenuwstimulator. De patiënt voelt hele lichte schokjes. Contra-indicatie: longpatiënten omdat er hemi-diafragma paralyse ontstaat.
-Winnie blok. Officiële naam anterieure plexus interscalenus blokkade. Verdooft dezelfde zenuwbanen maar wordt vanaf de voorzijde geprikt. Dan dus iets meer kans op complicaties zoals pneumothorax.

Elleboog/arm
-Verticale infraclaviculaire blokkade. Prik bij het sleutelbeen. Middels echo en zenuwstimulator. Rugligging, hoofd afgedraaid. Kan erg lang werken. Pas op dysfunctie van de arm. Beschermen! Er kan ook een pompje aan een katheter gekoppeld worden. Ideale pijnbestrijding voor thuis.

Onderarm
-Axillair blok. Prik onder de arm, zeer dicht bij vaten. Daarom echogeleiding plaatsen. Patiënt moet absoluut stil kunnen liggen. Soms toch forse hematoomvorming, dan compressie en koelen. Ideaal blok voor shuntoperaties door sterke vaatverwijding.
-Biers Blok (i.v. lokaal). Venflon inbrengen in onderarm, arm bloedleeg maken met slauch en medicatie in arm plaatsen. Nadeel: pijnlijke slauch met 300 mmHG om de bovenarm gedurende minimaal 7 minuten. Vaak striemen op bovenarmshuis. Wordt/werd op de pijnpoli nog wel eens gebruikt als regionale intraveneuze sympathicus blok (RIS-blok) bij ernstig arterieel vaatlijden met amputatie-dreiging.

Onderste lichaamshelft

Spinaal blok
Mag als bekend worden beschouwd, maar pas op urineretentie gedurende uitval S3-wortel.

Epiduraal blok
Mag als bekend worden beschouwd.

Paravertebraal blok
Prik in de rug, net naast de middenlijn. Toepasbaar voor enkelzijdige pijn, katheter mogelijk. Zeer volledige pijnstilling, thoracaal vergelijkbaar in effect als multiple intercostaal-blokkades. Indicatie onder meer mammachirurgie.

CSE (combined spinal-epidural)
Inbrengen epiduraal katheter en als naald in positie zit een spinaalnaald door de epiduraalnaald heen schuiven. Direct blok en later aanvulbaar maar dan epiduraal. Zeer goede techniek als operatieduur onzeker is of de mate van langdurige post-operatieve pijnen sterk onzeker zijn.

Popliteablok
Prik bij de knieholte. Inbrengen na een spinale anesthesie, na de operatie. Indicatie: waarschijnlijke forse pijn zoals na een enkel-osteotomie. Gevolg: afhankelijk van dosering slapte in de beenspieren. Mogelijkheid katheter achter te laten waardoor (thuis) pijnbestrijding mogelijk is.

Femoraalblok
Prik in de lies. Inbrengen na een spinale anesthesie, na de operatie. Is 3-in-1 blok: drie banen blokkeren met 1 prik. Verdooft meestal een hele pijnlijke postoperatieve periode na bijvoorbeeld een kruisband of totale knieprocedure.

Psoas blok (vaak in combinatie met ischiadicus blok)
Prik bij de bil/heup. Inbrengen bij pijn femur (dijbeen), knie etc. Pas op paralyse beenspieren. Prik wordt gegeven op plaats waar je als verpleegkundige juist niet mag prikken.

Overig

Retrobulbair blok
Inbrengen rond het oog, natuurlijk bij oogingrepen. Spinale deviatie van de middelen (overlopen naar brein) kan gebeuren maar áls het gebeurt is dat vaak na zeven minuten voorbij?.

Intercostaal blok
Prik(ken) tussen ribben, bij ribfracturen. Werkt dan meestal te kort. Kan ook bij andere pijnproblemen nuttig zijn.

Penisblok
Prik aan de basis van de penis. Bij kinderen (circumcisie) altijd na start algehele anesthesie. Kan erecties geven door vaatverwijding.

Pudendusblok
Prik in de vaginatop. Kan de gynaecoloog doen bij pijnlijke hechtpartijen.

Caudaalblok
Prik in de bilnaad. Is eigenlijk een epidurale injectie. Ideaal bij liesbreuken bij kinderen vanwege prima post-operatieve pijnstilling. Prik wordt geven, na de start van de algehele anesthesie. Pas op slappe benen!

En verder wat tips uit mijn praktijk:
-Het gebruik van loco-regionale anesthetica kan leiden tot ongewenste effecten zoals bradycardie, hypotensie, urineretentie, insulten, zenuwletsel en ongewenste lange werking van de blokken. Bij abusievelijke intravasatie (in de bloedbaan komen van grote hoeveelheden L.A.) ontstaat de beruchte Local anesthetic systemic toxicity” (LAST). Het binnen handbereik hebben van reanimatie-materiaal, kennis, skills EN Intralipid® is noodzakelijk! Waarom geef je dan acuut Intralipid? Bijvoorbeeld het veel gebruikte cardiodepressieve lokaal anestheticum bupivacaïne (marcaïne) lost op in vet. Als je veel te veel bupivacaïne hebt circuleren, moet je voldoende Intralipid geven zodat de bupivacaïne daarin opgelost wordt en zo de toxiciteit afneemt. Was ooit een toevalstreffer, is nu evidence based.

-Het is niet precies te voorspellen hoe lang een blok werkt. Dat maakt patiënten (en dokters) wel eens onrustig.
-En tot slot: alle regionale technieken hebben allemaal hun eigen voor- en nadelen. Er bestaan kleine operaties maar geen kleine anesthesietechnieken. En toch: lang leven de regionale technieken!