Mens tussen machines

Je hoort je patiënten ‘s nachts in bed soms nog: alarmen van monitors, piepen van pompen, zuchten van beademingsmachines, rinkelen van telefoons, vragen van familieleden en antwoorden van IC-verpleegkundigen en intensivisten.

Er is één geluid dat je opeens nergens meer hoort. Daarom moet je er extra goed naar luisteren. Tussen al die machines die bij toerbeurt of soms allemaal tegelijk om aandacht vragen, ligt degene die je aandacht het hardste nodig heeft. De doodzieke patiënt. Tot zwijgen gebracht door de beademingsbuis in zijn luchtpijp. Soms tot rust gebracht met een melange van morfine en dormicum, of door een coma nadat de hersenen geen zuurstof kregen bij een hartstilstand.

Maar meestal zijn ze klaarwakker, mijn patiënten op de IC van het OLVG. Bij vol bewustzijn verdragen ze de beademingsbuis, die ze liefst in een reflex uit hun keel zouden trekken. Kijken ze bij de wondverzorging uit op hun eigen open buik, waarin hun darmpakket onder een vicrylmat binnen de perken wordt gehouden, of liggen ze netjes met één been continu gestrekt. Om de pulserende ballon in hun aorta niet te laten verschuiven die – gekoppeld aan een pomp – hun door een groot infarct verzwakte hart ondersteunt.

Ze vluchten niet uit bed bij aanvang van het bronchiaal toilet. Via de beademingsbuis giet ik NaCl 0,9% in de trachea. Met een beademingsballon wekt mijn collega een hoestbui op. Met een slangetje zuig ik het slijm uit de trachea weg. Waarna ik ook nog eens via de neus bij het slijm achterin de keel boven de cuff van de beademingsbuis moet komen. Als ik IC-patiënt was, zou ik het op een lopen zetten. Dat was waar ik aan het begin van mijn IC-opleiding tegenaan liep. Nu ben ik bijna klaar. Nog steeds ben ik wat hypergevoelig, maar ook realistisch geworden: de patiënt ligt er niet voor niets. Onze soms nare handelingen zijn om erger te voorkomen. Maar ik wil aan de kwelling van zijn ziekte zo min mogelijk leed toevoegen.

Voorafgaand aan mijn IC-opleiding verpleegde ik op vaatchirurgie een man die een maand op de IC had gelegen. Hij kon zich van zijn opname daar niets meer herinneren, zei hij. Geen piep, geen bel, geen slang, geen verpleegkundige. Dat hoop ik dan maar. 

Wat zijn jullie ervaringen hiermee?

Sacha Hubert is (bijna) ic-verpleegkundige. Ze leverde een aantal jaren een bijdrage aan de column Nieuw bloed in Nursing, en schreef ook veel artikelen.

In het kader van het 15-jarig jubileum van Nursing schrijven zes oud-columnisten een gastblog. Sacha Hubert is de vierde in rij. Verder zijn er bijdrages van Joanneke Bleichrodt, Mark Traa, Judith Pors, Fadoua Bouali en Mathilde Bos (zie ons speciale jubileumdossier).