Multidisciplinair overleg

Op een van de eerste mooie voorjaarsdagen van dit jaar fiets ik midden op de dag door de stad naar het huis van moeder, om als contactpersoon deel te nemen aan het multidisciplinair overleg (het mdo). Het voelt als spijbelen, om midden op de dag zomaar weg te gaan van mijn werk en te genieten van het zonnige weer en de vrolijke sfeer die in de stad heerst.

Als ik bij het huis aankom ben ik een kwartier te vroeg en ga nog even op een bankje zitten om te wachten op mijn dochter, die ook bij het mdo zal zijn. Er lopen verschillende dames met rollators voorbij, in een rustig tempo en zich verlustigend in de voorjaarszon.  Zij hebben geen haast, hebben tijd voor een praatje en één van de dames zegt mij dat er om de hoek van het gebouw een bankje is dat ‘s middags helemaal in de zon staat. Ik vertel dat ik wacht op  mijn dochter die elk moment kan komen en genoeglijk schuifelen zij verder.

Bij het mdo is de eerst verantwoordelijke verzorgende (evv’er)  aanwezig, evenals de verpleeghuisarts. De teamleider van de afdeling van moeder is er deze keer ook bij. Dat laatste is geen gewoonte, maar omdat de teamleider, samen met de verzorgenden, de kwaliteit van zorg wil verhogen vindt zij het belangrijk om bij een aantal mdo’s te zijn. Op die manier krijgt zij een goed beeld van de manier waarop de evv’er het gesprek voert, de zorgplannen die besproken worden en de afspraken die met contactpersonen gemaakt worden.

We gaan stap voor stap door het zorgplan heen, dat is gebaseerd op de 4 domeinen van verantwoorde zorg. Wanneer wij bij het domein mentaal welbevinden komen, vertelt zowel de evv’er als de teamleider dat moeder, na haar ziekte in december, cognitief een flinke stap achteruit is gegaan. Natuurlijk hebben dochter en ik wel gemerkt dat haar geheugen wat achteruit is gegaan, maar nu blijkt dat moeder soms, als er iets gebeurt dat zij echt niet wil of als er bijvoorbeeld op aangedrongen wordt dat ze meedoet aan een activiteit, erg boos kan worden en dan ook gaat schreeuwen tegen de verzorgende(n). Zelfs de verzorgende waar moeder gek op is heeft dat al een keer meegemaakt. Ik schrik hier erg van, merk ook dat ik mij als contactpersoon een beetje schaam voor ‘het gedrag’ van moeder. Tegelijkertijd weet ik als verpleegkundige, gespecialiseerd in ouderenzorg, dat dit kan gebeuren bij Alzheimerpatiënten en dat het belangrijk is voor verzorgenden om:

• a. Te begrijpen waar de plotselinge gedragsverandering vandaan komt en
• b. Te weten hoe je daar als professional mee om kunt gaan

Gelukkig gaat de verpleeghuisarts zorgvuldig om met de genoemde gedragskenmerken van moeder, legt verbanden met de ziekte van moeder in december (‘misschien is zij wel veel sneller moe dan voorheen, heeft zij  lichamelijk ook in moeten leveren‘) en kunnen we samen de zorgvraag van moeder  van verschillende kanten  belichten. Dochter vertelt nog dat moeder altijd vrolijk wordt als zij een cd opzet met Amsterdamse muziek, dat moeder dan mee gaat zingen. Ik geef aan dat moeder altijd van zingen heeft gehouden, de kinderliedjes die zij op school geleerd heeft kent zij nu nog uit haar hoofd en zingt ze met veel plezier mee. Daar vinden we een link naar een manier om moeder, als het nodig is, uit haar bozige stemming te halen en we spreken af dat dochter en ik op zoek gaan naar meer muziek waar moeder van houdt. Dan wordt ik weer de professional en zie voor mij hoe moeder, als zij nog verder ‘wegzakt’ in haar dementie, toch op een voor haar prettige manier benaderd kan worden, zodat de relatie tussen moeder en de verzorgenden aangenaam en comfortabel kan blijven.

Uiteindelijk is dat waar het om gaat in het dagelijkse werken van verpleegkundigen en verzorgenden: belevingsgerichte zorg te kunnen geven, die rekening houdt met de persoonlijkheid van de cliënt/patiënt maar ook rekening houdt met het werkplezier van de verzorgenden/verpleegkundigen.

Aan het eind van het mdo, als ik weer terug naar mijn werk fiets, neem ik mij voor vaker 10 minuten met de evv’er te gaan praten. Om van haar te horen hoe het met moeder gaat en ook om te horen of de afspraken die in het mdo zijn gemaakt voor zowel moeder als de verzorgenden, de beoogde resultaten hebben gegeven.

Hanneke Ikking, verpleegkundige en mantelzorger