Blog Nannie: 'Werken met de feestdagen'

De feestdagen zijn voor verpleegkundigen altijd weer even spannend: hoe ziet je dienst eruit, wanneer moet je werken, welke feestdagen ben je vrij? En hoe doe je dat dan met de kinderen en de kerstvakantie?

Dit vraagstuk speelt al zolang verplegen een beroep is. Toch is er een groot verschil met pakweg 1880, 1920 of 1960. Natuurlijk wilde je graag vrij zijn met de feestdagen, maar toch had het ziekenhuis voor verpleegkundigen vroeger een andere betekenis dan nu. Het feit dat je een inservice opleiding volgde, dat je woonde en werkte in dat ziekenhuis maakte vooral dat het jouw ziekenhuis was. En daarmee ook een beetje jouw ‘thuis’.

Sterke band

Dat verpleegkundigen vaak een sterke band met hun opleidingsziekenhuis hadden, merken we regelmatig bij het Florence Nightingale Instituut. Er gaat geen week voorbij of we ontvangen wel een mooie schenking. Blinkende insignes in schattige doosjes, kleurige mapjes met ingenieus gevouwen diploma’s, gelige papiertjes met strenge draaginstructies en puntenboekjes met vlekkerige handtekeningen.

Kiekjes

Gelukkig zit er ook vaak een foto van de desbetreffende verpleegkundige in uniform bij, altijd trots poserend voor het ziekenhuis waar ze werkte. Steevast bevat de schenking oude ansichtkaarten van het ziekenhuis, dat inmiddels allang niet meer bestaat. Het meest ontroerend én informatief zijn de talloze plakboeken die verpleegkundigen van hun opleidingstijd in het ziekenhuis in elkaar knutselden. Van jaar tot jaar maakten ze kiekjes van collega’s, artsen en patiënten en natuurlijk van de tuin, waar de broodnodige ontspanning plaatsvond. 

Cobi’s plakboek

Wie zo’n plakboek doorbladert, stuit altijd op foto’s van feestdagen. Vrolijke plaatjes van zusters met Sint en Piet, vaak rondom het bed van de patiënt. En altijd sfeervolle beelden bij de kerstboom. Meestal wordt de kerstfoto verluchtigd met een stichtelijk rijmpje of een gebed. Zo’n ontroerend plakboek produceerde verpleegkundige Cobi Hoogendijk, werkzaam in het Prinsengracht Ziekenhuis te Amsterdam in 1949. Versierd met hulstblaadjes, een kerstklok én een foto van haar ziekenhuis schreef ze:

“Kerstmis in een ziekenhuis
Nee, Kerstmis in óns ziekenhuis
Het oude gebouw schijnt te leven,
Door de versierde gangen, in de kamers
die geuren naar dennengroen en brandende kaarsen…”

Thuis

Dit zorgvuldig bewaarde plakboek, met een kerstwens die eindigt met ‘Vrede op aarde’, laat zien dat het ziekenhuis niet alleen de plek was waar ze werkte. Nee, dit ziekenhuis was méér, het was haar thuis. Tegenwoordig krijgen verpleegkundigen hun opleiding niet meer in het ziekenhuis, maar op school. Als ze geluk hebben, mogen ze kort stagelopen in het ziekenhuis. Er is dus geen band meer met het ziekenhuis en zeker niet zo hecht als vroeger. Maar is er nog wel een verpleegkundige die zo’n ontroerend plakboek bijhoudt? Laat het even weten!