Ophef over hoofddoekjes in de verpleging

In het bericht uit de Vlaamse krant De Morgen vertelt verpleegkunde student Leyla dat ze al 24 sollicitatiebrieven verstuurde, maar telkens werd afgewezen vanwege haar hoofddoekje. Zo kreeg ze bijvoorbeeld te horen dat het ‘onhygiënisch’ zou zijn. Ook tijdens haar studie krijgt Leyla regelmatig opmerkingen dat verpleegkundigen geen hoofddoek horen te dragen. Het probleem heeft grote gevolgen: als ze geen stageplek vindt, kan ze onmogelijk haar diploma verpleegkunde behalen. Getuigenissen zoals die van Leyla zijn geen uitzondering, de directeur van het Vlaamse Centrum voor Gelijke Kansen spreekt van meerdere meldingen en een ‘ernstig probleem voor de gelijkheid in het onderwijs en op de arbeidsmarkt’.

Slechte hygiëne 
Op Nursing.nl wordt veel gereageerd op het bericht. Enkele reageerders kunnen zich vinden in de angst voor slechte hygiëne door de hoofddoekjes. Zo ook iemand die zich Den Ouden noemt: ‘Ik werk al veertig jaar in de zorg en ik vind dat een hoofddoek bij een verpleegkundige aan het bed NIET kan, net als ringetjes door lip, neus en aan de vingers. Het zijn pure besmettingshaarden!’ R. Leeuwenhoek, coördinator bureau verpleegkundige opleidingen vindt dat onzin. ‘In het restaurant zie je tijdens de pauze ook het OK personeel in geheel groen outfit inclusief groen hoofddeksel hun lunch verorberen.’ Sylvia: ‘Iedere dag een schone doek net als je uniform; is schoner dan een vette ongewassen bos haar.’

Verpleegkundige attitude
Liesbeth heeft vooral een probleem met het uitdragen van het geloof, wat het hoofddoekje symboliseert. ‘Als verpleegkundige moet je je neutraal opstellen. Je bent met je werk bezig in een instelling die jou doorvoor de kans geeft. Je geloof uitdragen hoort daar niet thuis. De kapjes die wij, in ieder geval ik, vroeger droegen waren wél in verband met de hygiëne en waren een symbool dat je in de verpleging werkzaam was.’ Volgens Esmee gaat het om verpleegkundige attitude. ‘Je moet open en zelfverzekerd zijn bij de patiënten en met een hoofddoek heb je ieder geval helft van je hoofd bedekt. In je paspoort moet je ook je hele gezicht, oor en haren laten zien?’

Procedure aanspannen tegen stageplaats
Docent hbo-v Mathilde Bos is geschokt. Ze noemt het weigeren van een stagiaire om een hoofddoek ‘onacceptabel.’ Bos: ‘Ik zou met de stageplaats in gesprek gaan en wanneer ze volhouden: de stageplaats schrappen en een procedure aanspannen. Vierkant achter de student te gaan staan in elk geval.’ Hygiëne is voor Bos al helemaal geen excuus om verpleegkundigen met een hoofddoekje te weigeren. ‘In elk geval is een hoofddoek hygiënischer dan geen hoofddoek. Laat dat helder zijn! Eén van mijn studenten heeft eens aangeboden om een witte hoofddoek te gaan dragen om zich aan te passen. Vond iedereen een prima compromis.’

Verrijking op de werkvloer
Verpleegkundige Monique is in ieder geval erg blij met haar ‘gehoofddoekte’ collega’s. ‘Ik werk in een Utrechts ziekenhuis met twee gigantische kanjers van collega die een hoofddoek dragen. Ze kunnen alles en de patiënten zijn erg blij met ze. Ik vind het een aanwinst en een verrijking, diversiteit doet leven! Ik leer door hun dagelijks nieuwe dingen. (…) Doen we toch ook niet moeilijk om? Houd op met dat gezeur en ontmoet elkaar.’ Dat vindt ook R. Leeuwenhoek. ‘Voor de ‘gekleurde’ patientenpopulatie is het heel fijn dat zij soms gelijksprekende en gelijkgestemde verpleegkundigen treffen. Voor het ziekenhuis een absolute winst! Wij hebben genoeg studenten met een hoofddoek, absoluut geen probleem.’

Moslima’s in de verpleging
Moslimmeisjes kiezen relatief weinig voor het vak verpleegkundige uit angst voor vooroordelen van familie en toekomstige echtgenoot, schreef Nursing in juni 2008. Status, intieme handelingen bij patiënten, nachtdiensten en het gevoel niet begrepen te worden door autochtone collega’s spelen een rol. Moslima’s die wel verpleegkundige zijn geworden, zijn echter positief. Vaak is hun familie juist trots op hun gestudeerde dochter. Moslimverpleegkundigen zelf vinden hun geloof een meerwaarde voor hun werk, bijvoorbeeld in de zorg voor allochtone patiënten. Mensen helpen is bovendien een goede daad volgens de islam. Wel is er een valkuil: allochtone verpleegkundigen treden soms standaard op als tolk en nemen zo te veel verantwoordelijkheid voor patiënten op zich.

Door: Nursing, Nienke Berends

Eerder in het nieuws
‘Zorg schreeuwt om Turks en Marokkaans personeel’
V&VN: ‘Boerka verstoort communicatie’

Artikel
Moslima’s in het verpleging: waarom zijn het er zo weinig?

Oproepje
Studenten van allochtone afkomst gezocht

Abonneren
Behoefte aan meer achtergronden over je vak? Abonneer je op Nursing!