Redactioneel Marian: Doelmatigheid

‘Tot opluchting van de wijkverpleegkundigen heeft staatssecretaris Van Rijn van VWS besloten dat persoonlijke verzorging en verpleging in de thuissituatie op gelijke wijze gefinancierd gaat worden via de zorgverzekeringswet. De gemeenten zijn hierover bijzonder ontstemd omdat hen de mogelijkheid wordt ontnomen om invloed uit te oefenen op de inzet van persoonlijke verzorging via de WMO. Persoonlijke verzorging blijkt echter in verreweg de meeste gevallen niet gekoppeld aan welzijn maar aan verpleegkundige zorg. Gemeenten gaan er voetstoots van uit dat de zorg in deze constructie duurder wordt, omdat de burger recht op zorg heeft wanneer hij daarvoor geïndiceerd is en er dus zeker het maximale uit zal willen halen met hulp van een dure wijkverpleegkundige. Geen doelmatige zorg dus! Deze veronderstelling is echter op geen enkele wijze aannemelijk te maken. Integendeel, de ervaring heeft geleerd dat de cliënt desgevraagd vaak eigen en onverwachte prioriteiten aangeeft die bovendien in een aantal gevallen goedkoper uitvallen dan de bandbreedte van de indicatie.

De vraag naar doelmatigheid speelt ook een belangrijke rol bij de toepassing van e-health. Een recent verschenen rapport van het NICTIZ laat echter zien dat het nog niet eenvoudig is om e-health in plaats van gebruikelijke zorg in te zetten en niet als leuke en welkome toevoeging. Hoewel er op casusniveau prachtige voorbeelden van arbeidsbesparing gevonden kunnen worden, zijn die effecten op grotere schaal veel minder duidelijk. Het optimisme van de zorginstellingen blijft echter onverminderd aanwezig. Iedere zichzelf respecterende thuiszorginstelling verstrekt iPads aan zijn cliënten, schrijft in een projectplan dat 40 procent reductie op face-to-face zorg mogelijk moet zijn en hoopt er verder het beste van. Het wordt verder aan de zelfsturende teams overgelaten om deze doelstelling te verwezenlijken. Dat implementatie van beeldschermzorg ook het doordenken van de strategie vraagt, is nog altijd geen gemeengoed. Ondertussen willen de cliënten die iPad niet meer afgeven omdat hun sociale contacten zijn toegenomen, waardoor hun eenzaamheid is verminderd. Maar dat valt helaas niet onder doelmatigheid.’