'Verpleegkundige moet autonomer werken'

Daarom moeten verpleegkundigen autonomer en proactiever werken. Mark de Jong legt uit wat hij bedoelt.

Wat betekent verpleegkundige autonomie volgens jou?

‘Verpleegkundige autonomie of verpleegkundig leiderschap betekent dat je de regie neemt over jouw deel van het zorgproces en over waar jij tegenaan loopt. Jij besluit dat je alleen doet wat jij op basis van je vakkennis, ervaring, evidence based en best practice kunt verantwoorden. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar we laten hier nog te veel in liggen en daardoor hebben we het vaak drukker dan nodig.’

Waarom moeten verpleegkundigen proactiever werken volgens jou?

‘De komende jaren dwingen ons opnieuw te kijken naar dit soort handelingen, want er staan ons ingrijpende veranderingen te wachten, die efficiënter werken noodzakelijk maken. De samenleving vergrijst, patiënten worden ouder en kwetsbaarder. Ziekten worden chronisch en de co-morbiditeit stijgt. Hart- en vaatlijden, reuma, diabetes en Alzheimer zullen vaker met elkaar samengaan. Opnames worden korter, verzorgings- en verpleeghuizen worden schaars en of die mantelzorgers het gaan volhouden is nog maar de vraag. Diezelfde vergrijzing treft uiteraard ook onze beroepsgroep: veel collega’s gaan de komende jaren met pensioen en het is de vraag of de aanwas vanuit de opleidingen deze uitstroom zal kunnen aanvullen. ‘Bedden dicht’ en ‘personeel erbij’, roepen de overbelaste verpleegkundigen. Maar dit zijn prijzige ‘doekjes voor het bloeden’, geen oplossingen.’

Tips voor autonoom en efficiënt werken
Verpleegkundige autonomie of verpleegkundig leiderschap betekent dat je de regie neemt over jouw deel van het zorgproces en over waar jij tegenaan loopt. Maar hóe doe je dat? 9 tips voor efficiënt en autonoom werken

Wat zijn dan wél goede oplossingen?

‘De oplossingen liggen op een ander vlak: we zullen ons verpleegkundig werkproces moeten herzien. Het wordt tijd om efficiënter te gaan werken: meer doen in minder tijd. Dat betekent autonomer en proactiever werken. ‘Rituelen’ uitbannen, ons vaker uitspreken, met artsen en elkaar in discussie gaan, evidence based vakkennis paraat hebben en actiever voor ons vak opkomen. En, heel belangrijk, we zullen dit samen moeten doen, want alleen samen sta je sterk. Deze kracht gebruiken we nog te weinig. Er zijn nog te weinig verpleegkundigen die met een arts discussiëren en degenen die zich wel laten horen staan er vaak alleen voor. En zie dan zo’n discussie maar eens te winnen. Sommige dingen kunnen gestandaardiseerd worden in protocollen en klinische paden, daar zijn we al mee begonnen. Maar we zijn er nog lang niet en we mopperen te veel, nu bijvoorbeeld op de checklists. We weten niet goed waar die toe dienen, maar wie voelt zich verantwoordelijk om dit dan eens uit te zoeken? We denken te weinig proactief mee hoe het beter en efficiënter kan. De enkeling die dit wél doet, staat er ook weer alleen voor en ‘trekt aan een dood paard’ om de rest mee te krijgen.’

Wie is Mark de Jong?
Mark de Jong is verpleegkundige en trainer. Hij geeft trainingen aan verpleegkundigen over thema’s als proactiviteit, autonomie, klantvriendelijkheid en bejegening.