‘Verpleegkundigen moeten een stevigere positie krijgen’

‘Ik gun iedere patiënt dat verpleegkundigen een veel belangrijker positie in gaan nemen in de zorg. Ik denk

namelijk dat verpleegkundigen uitstekend in staat zijn om niet-pluissignalen van patiënten op te vangen en daar naar te handelen. Patiënten moeten zich door hen gehoord voelen’, aldus Ronnie van Diemen in een interview met TvZ Tijdschrift voor verpleegkundig experts. Van Diemen wijst onder meer op onderzoek naar de resultaten van het VMS-veiligheidsprogramma. Hieruit bleek dat de potentieel vermijdbare schade en sterfte in ziekenhuizen gedaald is met 45 respectievelijk 53 procent in de periode 2008-2012. ‘Verpleegkundigen spelen daar een belangrijke rol bij.’

Onveilige situaties

Van Diemen benadrukt de belangrijke rol die verpleegkundigen en verzorgenden hebben bij het signaleren van onveilige situaties. Zij onderkent dat een hiëarchische cultuur het lastig kan maken om hier ook daadwerkelijk iets mee te doen: ‘Verpleegkundigen durven de arts niet altijd te wijzen op nalatigheid en onveiligheid en houden hun mond, terwijl ze er wel van weten.’

Excellente instellingen

Van Diemen ziet wel voorbeelden van ziekenhuizen waar verpleegkundigen zich wel zeker en veilig genoeg voelen om onveilige situaties ter sprake te brengen. Zij noemt de zogenaamde ‘excellente’ instellingen als voorbeeld. Dit zijn instellingen die voldoen aan de voorwaarden voor een aantrekkelijke werkomgeving zoals die zijn geformuleerd in het Excellente Zorg concept van V&VN en de NPCF.  Van Diemen: het is belangrijk dat het werkklimaat zo wordt ingericht dat het mogelijk is te blijven leren van elkaar, ongeacht hiërarchie en discipline.’

VAR

Een sterkere positie van verpleegkundigen is te bewerkstelligen via een stevige Verpleegkundige Adviesraad, volgens van Diemen. ‘Wij vragen bij onze bezoeken aan instellingen altijd welke rol de VAR speelt in het overleg met het Bestuur en of de standpunten meegenomen zijn in belangrijke kwesties. Wanneer er geen VAR is bevelen we sterk aan om er een in het leven te roepen.’

Invitational conference

De Inspectie is al sinds enige tijd bezig om verpleegkundigen meer te betrekken bij de kwaliteit van (ziekenhuis)zorg en de verantwoording hiervan, zodat zij zich meer verantwoordelijk gaan voelen voor de verpleegkundige indicatoren waar de inspectie naar kijkt. Zo nodigt de inspectie sinds 2 jaar de VAR voorzitters uit bij de jaargesprekken die zij heeft met de ziekenhuizen. In februari van dit jaar hield de Inspectie een invitational conference voor alle VAR’s. Hieraan deden ongeveer 160 verpleegkundigen mee.
In vervolg hierop komt er een invitational conference op strategisch niveau met onder meer V&VN, de NFU (Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra), NVZ (Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen), VWS, het college specialismen verpleegkunde, de orde van medisch specialisten, en ziekenhuisbestuurders. Het is de bedoeling dat verpleegkundigen, artsen, bestuurders en koepels het hierna verder zelf oppakken.