Wat de levenden van de stervenden kunnen leren

Collega’s Christine De Coninck (59) en Ann Brusseel (55), respectievelijk werkzaam in het palliatief support team en op de palliatieve eenheid van UZ Gent, schreven een boek voor stervende mensen, hun naasten, en ook een beetje voor verpleegkundigen en verzorgenden. Op basis van hun ervaring met honderden patiënten en hun naasten die zij begeleidden, vertellen ze hoe je kunt omgaan met de stervenden. Hier in het kort enkele aandachtspunten

1. Dingen afmaken… en loslaten

‘Naar schatting heeft slechts 25 procent van onze patiënten een min of meer normaal thuis. Bij de overige zijn er ruzies, vetes, erfeniskwesties, scheidingen en dergelijke. We zien vaker dat het niet dan wel wordt opgelost. Maar toch is het zo waardevol om voor het sterven te zien dat alles in orde is.’

Een medisch misverstand rond sterven is dat morfine het einde bespoedigt. Op de ic lijkt het tegendeel zelfs bewezen te zijn >>>

2. Je gevoelens uitspreken
‘Als we merken dat er veel spanning in de lucht hangt, dan vragen we wel eens om een familiemeeting, zoals we in onze opleiding bij Michael Murphy hebben geleerd. Hij is een Amerikaanse hoogleraar klinische psychiatrie, die gespecialiseerd is in stervensbegeleiding. In zijn methode wordt iedereen samengebracht rond de stervende. Als die nog bij bewustzijn is, wordt hij betrokken bij het gesprek. Vervolgens geef je iedereen de kans om iets te zeggen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een “praatstok”. Degene die de stok vast heeft, mag uitpraten.’

3. Zorg dat je je kinderen kent (en zij jou)

‘Veel ouderen die bij ons komen sterven, werkten hun leven keihard maar zijn onderweg hun kinderen vergeten aandacht te geven. Dat levert soms ongemakkelijke situaties op, zoals kinderen die hun ouders niet willen bijstaan.’

4. Zorg dat je voorbereid bent

‘Veel mensen denken liever niet na over het levenseinde, maar het belast de familie als je plotseling overlijdt en men niet weet wat jouw wensen zijn. Vroegtijdige zorgplanning voorkomt dat.’

In het boek Wat de levenden kunnen leren van de stervenden gaan Christine en Ann veel dieper in op bovenstaande vier punten.