'Behandel mantelzorgers niet als slachtoffers'

Mantelzorgers verlenen graag zorg aan een naaste, maar zouden meer waardering willen krijgen voor hun taken. Ook willen zij meer informatie ontvangen over de veranderingen in de zorg en meer ondersteuning vanuit de professionele zorg.

Dit blijkt uit een onderzoek van het lectoraat Community Care van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) onder 579 mantelzorgers in de regio Amsterdam.

Lector Community Care

Lector Community Care Rick Kwekkeboom en HvA-onderzoeker Yvette Wittenberg presenteerden het onderzoeksrapport deze maand aan de gemeente Amsterdam, die de uitkomsten gaat meewegen bij het opstellen van de agenda Informele Zorg. Lector Rick Kwekkeboom: ‘Ik pleit ervoor om mantelzorgers in de eerste plaats niet als slachtoffers neer te zetten. De meeste mantelzorgers geven namelijk aan dat ze zich gelukkig voelen bij het verlenen van zorg aan een naaste. Tegelijk geeft zo’n 41% van de respondenten aan dat zij graag meer waardering zouden willen krijgen voor alles wat zij doen als mantelzorger. Met het oog op de veranderingen in de zorg is het belangrijk om daar rekening mee te houden en mantelzorgers op de juiste manier te benaderen. Mantelzorgers vinden het vooral vervelend wanneer gemeenten er in de keukentafelgesprekken al van uitgaan dat zij de zorg op zich nemen.’

Aandacht voor complexe zorgtaken

Uit de enquête, die in 2013 is afgenomen, komt naar voren dat een grote groep mantelzorgers (61%) zich niet tot nauwelijks belast voelt. Een kleine groep mantelzorgers voelt zich echter juist zeer zwaar tot overbelast (respectievelijk 9% en 5%). Ongeveer een kwart van de mantelzorgers heeft behoefte aan meer professionele hulp voor de zorgvrager, en betere samenwerking met de formele zorg.

Aanbod zorg onvoldoende

43% van de mantelzorgers zegt dan ook dat zij het aanbod van professionele zorg voor hun naaste onvoldoende vinden. Een groep die bijzondere aandacht verdient zijn de mantelzorgers met complexe zorgtaken, die bijvoorbeeld zorgen voor een naaste met NAH (niet-aangeboren hersenletsel) of dementie. Zij voelen zich, aanmerkelijk vaker dan andere mantelzorgers, zeer zwaar tot overbelast. Deze mantelzorgers geven aan behoefte te hebben aan ‘respijtzorg’: een vrijwilliger of professional neemt de zorg dan tijdelijk en volledig van de mantelzorger over.

Veel mantelzorgers, namelijk 51%, geven aan dat zij graag meer informatie en advies willen ontvangen over de veranderingen die de gemeente doorvoert rondom zorg (51%). Zo willen mantelzorgers weten hoe zij met professionals kunnen omgaan en hoe zij kunnen communiceren met professionele (zorg)instanties.

Deze veranderingen betreffen de decentralisaties in de zorg voor langdurig zieken en ouderen, die gepaard gaan met bezuinigingen. Tezamen met de vernieuwde Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) kan dit tot gevolg hebben dat zorgvragers minder zorg ontvangen van professionele hulpverleners, en voortaan een beroep doen op hun eigen netwerk.