Verpleegkundigen moeite met professioneel ondersteunen familie

Dit stellen auteurs in een artikel over familiegerichte zorg in de nieuwste editie van TvZ, vakblad voor verpleegkundigen. Het is cruciaal dat verpleegkundigen en andere zorgprofessionals aandacht hebben voor de hele zorgsituatie; de patiënt met zijn chronische aandoening, in samenhang met zijn sociale omgeving: partner, familie en andere naasten.

Family Nursing 

In de internationale wetenschappelijke literatuur gaat het dan om ‘Family Nursing’. Dit is een wetenschappelijke discipline die zich richt op het ontwikkelen van kennis van de structuur, de functie en de processen die plaatsvinden binnen families in het kader van ziekte en gezondheid. Deze kennis is noodzakelijk om de verpleegkundige in de beroepspraktijk te ondersteunen bij het geven van goede zorg aan het individu, in samenwerking met en passend bij het familiesysteem rondom de patiënt. Familie wordt in dit verband gedefinieerd als: ‘diegenen die de patiënt beschouwt als familie’. Vrienden en buren kunnen hier dus ook bij horen.

Het familiegesprek

Door de ziekte van een familielid, moeten familieleden leren omgaan met elkaar in een nieuwe situatie. De verpleegkundige kan hierbij ondersteunen, onder andere door het voeren van familiegesprekken. Dit familiegesprek is gericht op:

1. Het faciliteren van open communicatie tussen familieleden
2. Het uitspreken van ieders wensen en verwachtingen
3. Het leren onderhandelen met elkaar
4. Het maken van afspraken over de organisatie van zorg

Internationaal onderzoek laat zien dat verpleegkundigen erkennen dat familie belangrijk is in de zorg voor hun patiënten (Benzein 2008), maar het laat ook zien dat deze erkenning nog nauwelijks wordt omgezet in actief en doelgericht verpleegkundig handelen (Moules & Tapp, 2012) . Verpleegkundigen geven aan dat zij onvoldoende kennis en vaardigheden hebben om families op professionele wijze te kunnen ondersteunen (Hallgrimsdottir, 2004). Daarnaast is er vanuit wetenschappelijk perspectief nog een gebrek aan wetenschappelijk onderbouwde interventies die effectief zijn gebleken als het gaat om familieondersteuning.

Familiegsprek ontwikkeld vanuit lectoraat

Vanuit het lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek is sinds 1 mei de Innovatie Werk Plaats (IWP) van start gegaan. Dit is een netwerk van bedrijven, zorginstellingen en onderwijsinstellingen, gericht op innovatie. Doel is om het familiegesprek te ontwikkelen, testen en implementeren. Dit kan het familiesysteem versterken en overbelasting van de mantelzorger tegengaan. 

Lees het complete artikel in het nieuwste nummer van vaktijdschrift TvZ. Klik hier voor een abonnement op TvZ >> 

Het artikel in TvZ is geschreven door Marie Louise Luttik, senior onderzoeker/projectleider IWP Familiezorg, Jelly Zuidersma, Elly Schoemaker en Wolter Paans, van het lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek, onderzoekslijn Rollen & Relaties/Familiezorg, Hanzehogeschool Groningen.