Urinegeur: dit kun je eruit afleiden

Van visgeur tot frisse appeltjes: de geur van urine kan veel informatie geven over de gezondheid van een patiënt. Welke geur betekent wat?

Sommige geurtjes zijn heel gewoon, andere een teken dat er iets mis is. Zes geuren toegelicht:

Bouillongeur

Gezonde urine is lichtzuur en heeft een zwakke, bouillonachtige geur. Voeding (uien en knoflook bijvoorbeeld), kruiden, voedingssupplementen, onvoldoende inname van vocht en geneesmiddelen kunnen allemaal de urinegeur beïnvloeden, net als een (urineweg)infectie. Ook totale parenterale voeding (TPV) zorgt voor een onaangename, moeilijk te omschrijven, geur van de urine.

Zwavelgeur

Een zwavelgeur treeft meestal op na het eten van asperges. Asparagusinezuur wordt in het lichaam omgezet in vluchtige zwavelhoudende verbindingen. Dat zorgt voor de typische aspergegeur. Niet iedereen heeft hier overigens last van. Waarschijnlijk beschikken sommige mensen niet over de enzymen om het asparagusinezuur om te zetten.

Metaalgeur

Bij suppletie van vitamine B kan de urine wat metaalachtig ruiken en felgeel, soms bijna fluorescerend geel, of donkergeel van kleur zijn. Het teveel aan vitamine B wordt via de urine uitgescheiden, met uitzondering van B6, dat in het lichaam wordt opgeslagen en bij een groot overschot perifere neuropathie kan veroorzaken.

Ammoniakgeur

Urine met een sterke ammoniakgeur komt vaak voor in westerse landen met een hoge vleesconsumptie, zoals Nederland en België. Het lichaam breekt aminozuren uit eiwitten af wanneer er te veel van zijn. Hierbij komt ammoniak vrij, dat de lever omzet in ureum of urea. Deze stof wordt via de urine uitgescheiden. Sporters die extra eiwitten nemen voor de opbouw van spieren hebben daarom ook vaak last van deze ammoniakgeur.

Acetongeur of appelgeur

Een typische acetongeur of een zoetige, fruitige appelgeur van de urine komt soms voor bij mensen die een hoge bloedsuikerspiegel hebben, zeker bij nog ongediagnosticeerde of verkeerd ingestelde diabetes mellitus type 1 of 2. Het lichaam kan geen suikers meer uit het bloed halen en gaat als alternatief vetten verbranden. De afvalstoffen die daarbij vrijkomen kunnen naar aceton of naar appeltjes ruiken. Deze urinegeur komt ook voor bij mensen die een crashdieet volgen of extreem weinig koolhydraten eten.

Visgeur

Na het eten van vis kan de urine een vislucht hebben. Dit is tijdelijk en verdwijnt vanzelf. Een visgeur komt ook voor bij een besmetting met trichomoniasis, een soa die veroorzaakt wordt door de parasiet Trichomonas vaginalis. Het komt vaak voor in combinatie met gonorroe en chlamydia. De symptomen zijn hevige jeuk en schuimende, groengele en stinkende urine.