Jaarlijks 200.000 ouderen mishandeld

Gerda Nienhuis bezocht voor TvZ deze landelijke studiedag en doet kort verslag.
Ouderen lijken een last voor de samenleving te worden. De vergrijzing kost geld. Deze beeldvorming ondermijnt het zelfbeeld van ouderen; tijdens de studiedag aangemerkt als één van de risicofactoren. Ook de toenemende (werk)druk op professionals en zorgvrijwilliger speelt een rol: overbelasting leidt tot uitputting, frustratie en onmacht.

Vormen

Een slachtoffer kan te maken krijgen met verschillende vormen van mishandeling. In 2009 kwam psychische mishandeling het vaakst voor, gevolgd door lichamelijke mishandeling en financiële uitbuiting. Waarschuwingssignalen zijn ondermeer:

• Zichtbaar lichamelijk letstel: blauwe plekken, striemen
• Onsamenhangende verklaringen: angstig, depressief gedrag
• Verwaarloosde indruk: ondervoeding, uitdroging, slechte hygiëne
• Toename schuldeisers: onverklaarbare geldopnames, geldtekort
• Veranderende machtsverhouding: geen eigen beslissingen mogen nemen.

Actieplan

In Nederland spreekt men van ouderenmishandeling als een oudere (vanaf 65 jaar) herhaaldelijk schade lijdt en er sprake is van een afhankelijkheidsrelatie. De overheid erkent het probleem met haar actieplan Ouderen in veilige handen. Het uitgangspunt: ouderenmishandeling wordt niet geaccepteerd.

Leerpunten

Leren signaleren is belangrijk. Luister naar je innerlijke stemmetje: ‘hier klopt iets niet’. Kijk naar de omgeving: soms wordt iets uit schaamte niet verteld. Iedereen kan een potentiële dader zijn. Breng signalen en risico’s in kaart. Praat er over, ga op onderzoek uit en kijk eerst wat in de eigen organisatie mogelijk is. Samenwerking is de sleutel in de strijd tegen ouderenmishandeling. Tot slot: de per 1 juli 2013 verplichte meldcode Huiselijk geweld is ook beschikbaar als app. Voor professionals is er de e-learningmodule Ouderen in veilige handen.