Gastblog: 'Komt u mijn man doodmaken?'

Aan het eind van mijn ochtendroute krijg ik een telefoontje van mijn collega. Een huisarts heeft haar gebeld met de vraag of het VTT-team met spoed een pompje met morfine aan kan sluiten bij de hoogbejaarde meneer Roelofsen. Hij heeft longkanker in de laatste fase en is sinds vannacht toenemend benauwd. De huisarts hoopt met 20mg morfine/24u via subcutane toediening middels een Grasebypomp de klachten te verzachten.

In de woonkamer zit meneer rechtop in een stoel. Hij heeft het zwaar: zijn gezicht heeft een grauwe kleur en hij kan zich nog maar net fluisterend verstaanbaar maken, zo nu en dan pauzerend om op adem te komen. Dan komt de eveneens hoogbejaarde mevrouw Roelofsen de woonkamer in. Ik wil me voorstellen en steek mijn hand uit, maar deze blijft in de lucht zweven. ‘Ben jij die zuster die mijn man dood komt maken?!’, bijt ze me toe. ‘Hoe kun je zulk vreselijk werk doen!’

Een paar tellen lang sta ik met mijn mond vol tanden. ‘Dood maken? Ik kom helemaal niemand dood maken’, denk ik, maar ik zeg het niet. Alsof de aanwezige dochter mijn gedachten kan lezen, schiet ze me te hulp en zegt tegen haar moeder ‘Ze is hier om pa te helpen, mam.’

5 vragen over palliatieve sedatie, waarvan 2 over morfine. Check het hier >>>

Ik herpak me, loop naar mevrouw  toe en leg voorzichtig mijn hand op haar arm. ‘Ik kom niemand doden, ik wil juist helpen.’ Ze gelooft me niet. En vertelt huilend dat ze weet dat de morfine die ik haar man ga geven, dodelijk is. Zo ging het tenslotte ook bij de buurman en haar ernstig zieke zus.  

Ik vertel dat meneer het volste recht heeft om de medicatie te weigeren, maar dat hij dan wel alle goede informatie moet hebben. Dat morfine een slechte naam heeft, maar dat dit niet terecht is. Dat morfine een effectief medicijn is bij pijn en benauwdheid en dat een kwart van alle mensen die morfine gebruikt dit langdurig doet. Dat morfine vaak tijdelijk gegeven wordt na operaties. Zachtjes voeg ik eraan toe, dat als iemand die morfine krijgt overlijdt, deze persoon dus aan zijn ziekte overlijdt en niet door de morfine.

Hoe bestrijd je pijn tijdens de stervensfase? Dat is een van de thema’s op Nursings Palliatieve Zorg Congres op 7 februari 2017. Meer info vind je hier >>>

Meneer besluit dat hij het pompje wil proberen. Mevrouw legt zich verdrietig en niet helemaal gerust neer bij de beslissing van haar man.
De volgende dag overlijdt meneer.

De volgende dag ga ik met lood in mijn schoenen bij mevrouw Roelofsen langs. Hoe zal ze reageren nu haar man toch relatief snel na het aansluiten van het pompje overleden is? De kleine huiskamer zit vol met familie, maar ze neemt me even apart en vertelt dat haar man na het aansluiten van het pompje even een beetje opknapte, wat meer adem had. Dit was mooi, omdat ze hierdoor op een fijne manier afscheid konden nemen. Ze pakt mijn beide handen vast en bedankt me voor de goede zorgen. Ze zegt ook sorry voor ‘al die lelijke dingen’, die ze tegen me zei. Ik wimpel het weg en voel me vooral opgelucht dat mevrouw Roelofsen nu terug kan kijken op een waardig afscheid.

Heb jij soortgelijke ervaringen en wil je cliënt meer weten over morfine? Lees dan de folder Morfine, fabels en feiten van IKNL, te downloaden via www.kanker.nl.