Medicatie verstrekken: hoe doe je dat veilig op een zuigelingenafdeling?

Het blijft een zoektocht naar goede verbeteracties voor het veilig verstrekken van medicatie. Dit geldt natuurlijk voor de gehele patiëntenpopulatie in het ziekenhuis, maar zeker op een zuigelingenafdeling moet dit serieuze aandacht krijgen. Volwassenen en oudere kinderen voeren vaak zelf een soort dubbelcheck uit: “Gisteren had ik een rood pilletje” of “ vanmorgen was het veel minder.” Bij zuigelingen is dit een heel ander verhaal. Dan moet je op verschillende momenten barrières inbouwen om fouten te voorkomen.

Ondanks dat we een dubbelcheck uitvoeren op alle verstrekte medicatie komen er toch nog fouten voor. Vooral het vergeten van medicatie of te laat toedienen komt regelmatig voor. We hebben hiervoor recent een verbeteractie ingevoerd namelijk dat je bij controle van medicatie die is klaargemaakt door een collega niet alleen die medicatie aftekent, maar ook direct de gehele medicijnkaart checkt op eventueel vergeten medicatie.

Onlangs is er EKZ-breed een risico-inventarisatie uitgevoerd over medicatietoediening. Daar zijn een aantal aanbevelingen uit voortgevloeid. Een groot aantal van de aanbevelingen worden al enige jaren op onze afdeling zo uitgevoerd. Het is goed dat er nu op het gebied van medicatieveiligheid een eenduidige werkprocedure wordt ingevoerd.

Aanbevelingen

1. Elke afdeling heeft één printer speciaal voor de medicatie opdrachten en deze staat in de medicijnkamer.

2. De medicijnkamer is “stiltegebied”. Er is alleen overleg over het werk en alleen wanneer het niet anders kan.

3. De medicatie opdrachten worden in de medicijn-cardex verwerkt door de verpleegkundige, die voor die patiënt zorgt. De verwerking wordt gecontroleerd door een tweede verpleegkundige, die hiervoor parafeert.

4. Start- en stopdatum:

• a. De stoptijd op de laatste dag wordt gezet op 23:59 uur.
• b. De dagen dat een medicijn (nog) niet gegeven wordt, worden geblokkeerd met een blauw kruis.
• c. Wanneer het medicijn helemaal gestopt is, komt een rood kruis door de bon en door het aftekengedeelte

5. Wanneer een medicijn-cardex onoverzichtelijk is, wordt een nieuwe medicijn-cardex gestart.

6. Wanneer twee cardexkaarten nodig zijn, wordt dit altijd aangegeven, bijvoorbeeld “let op 2 bladen”.

7. Alle medicijnen wordt gecontroleerd en afgetekend door een tweede verpleegkundige. Dit geldt ook voor medicijnen die door de satellietapotheek worden gemaakt.

8. Op het moment dat het medicijn wordt gegeven, wordt het volgende gecontroleerd: a. Naam van de patiënt b. Medicijn c. Dosering d. Tijd van toediening e. Start- en stopdatum f. Wijze van toediening/bereiding g. Event. houdbaarheid De hele medicijn-cardex wordt nagelopen of er geen medicijn is vergeten.

9. “High risk medicatie” wordt door twee verpleegkundigen toegediend. De controle aan het bed van de patiënt houdt in dat samen wordt nagegaan of het geneesmiddel aan de juiste patiënt op de juiste wijze wordt gegeven. Hierbij is speciale aandacht voor de pompstand.

10. Wanneer een patiënt niet aanwezig is, wordt medicatie niet onbeheerd op het nachtkastje achtergelaten.

11. Aan het einde van de dienst wordt a.d.h.v. de medicijn-cardex gecontroleerd of alle medicatie is gegeven en goed is afgetekend.

12. De nachtdienst draait de 24-uurs overzichtslijst uit, controleert de medicijn-cardex met dit overzicht en parafeert de overzichtslijst na controle. Aan de supervisor van de volgende dag worden eventuele vragen of discrepanties overgedragen.