Mythes over pijnmedicatie: weg ermee!

1. Van morfine word ik een zombie
Niet per se, het optreden van sufheid heeft te maken met het middel, de toedieningswijze en het opbouwschema. Ook bij overdosering kan sufheid optreden. De sufheid verdwijnt vaak binnen enkele dagen, maar als het aanhoudt kan bijvoorbeeld worden gekozen voor opioïdrotatie. Ook behoren andere toedieningswijzen of behandeling met speciale medicatie zoals Ritalin® tot de opties. Let op: sedatie kan ook veroorzaakt worden door dehydratie of een bijwerking van andere medicatie zijn.

2. Aan pijnstillers kun je verslaafd raken
Verslaving betekent: psychisch afhankelijk zijn van een middel. Bij gebruik van opioïden op basis van een pijnprobleem treedt verslaving nooit op! Wel kan het lichaam bij langdurig gebruik wennen aan het middel. Daarom moet voorzichtig en onder begeleiding worden afgebouwd. De term pseudoverslaving gebruiken we voor patiënten die door ernstige, onbehandelbare pijn gefocust zijn op de bestrijding ervan, met als gevolg dat zij ‘gepreoccupeerd’ zijn ten aanzien van opioïden. Het gaat hier niet echt om ‘drugzoekend’ gedrag, maar om ‘pijnvermindering zoekend’ gedrag. Hun vraag naar opioïden is direct gerelateerd aan de inadequate pijnbehandeling, veroorzaakt door een niet werkend opioïd of een verkeerde dosis.

3. Van morfine ga ik sneller dood
Ook hier geldt weer: bij het op geleide van de pijn toedienen van de juiste medicatie en de juiste dosering én goede monitoring van werking en bijwerkingen, is het gebruik van morfine in principe veilig. Anderzijds kan erge pijn ernstige problemen veroorzaken, en stoffen vrijmaken die het lichaam ernstig belasten.

4. Medicijnen zijn vergif
Geneesmiddelen kunnen bijwerkingen veroorzaken. Maar onderbehandelde pijn heeft veel invloed op de kwaliteit van leven of kwaliteit van sterven. Door pijn komen stresshormonen vrij die met een negatieve invloed op lichaamsfuncties. Dit kan leiden tot een tragere wondgenezing of het ontstaan van hartritmestoornissen.
Bij een tijdige start van de pijnbehandeling en toediening op geleide van de pijn is uiteindelijk minder medicatie nodig. Bij PCA (Patient Controlled Analgesia)-methoden is dat heel duidelijk. Combineer je pijnmedicatie met verpleegkundige interventies die zijn gericht op comfort en ontspanning (warmte, houding, muziek, etc.), dan is uiteindelijk ook minder pijnmedicatie nodig.

Met dank aan Marion Giesberts van www.e-nursing.nl, Platform voor online zorgcursussen en pijnverpleegkundige. Bovenstaande informatie is afkomstig uit het artikel ‘Pijnbehandeling: meten, bespreken en fabels’ uit Nursing maart 2009