'Pijn vermindert door erover te praten'

Dit blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in the European Journal of Pain.

Dat communicatie effect kan hebben op de gezondheid van patiënten is al langer bekend. Maar welke effecten specifieke vormen van communicatie hebben, was nog onduidelijk. Daarom voerden onderzoekers van het NIVEL een literatuuronderzoek uit, naar klinische studies waarin specifieke communicatie werd gevarieerd om het effect op de door patiënten ervaren pijn te meten. Ze keken hierbij naar het effect van:
1. Het wekken van uitkomstverwachtingen (positief, neutraal of negatief),
2. Empathie 
3. Procedurele informatie. 

Placebo-effecten
Deze drie communicatie-elementen werden gekozen om placebo-effecten te kunnen vaststellen. Placebo-effecten zijn alle effecten op patiënten die echt zijn, maar die niet zijn toe te schrijven aan de medische interventie. Communicatie kan dus een grote rol spelen in placebo-effecten, bijvoorbeeld door de verwachtingen van patiënten te beïnvloeden.

Positieve verwachtingen
Op basis van de analyse van de uitgevoerde studies (51 in totaal) binnen de overzichtsstudie concludeerden de onderzoekers dat communicatie een (klein) effect heeft op de beleving van pijn. Het wekken van positieve verwachtingen (‘als u deze medicijnen neemt, zal uw pijn snel minder worden’) leidt tot minder pijn, negatieve verwachtingen tot meer pijn. Informatie over procedures kan ook pijn verminderen, het effect van empathie lijkt minder groot te zijn.

Pijn verzachten
Wel heeft deze overzichtsstudie een aantal beperkingen. Zo waren de studies erg verschillend van aard, was vaak niet duidelijk wat in de communicatie precies was gevarieerd en hoe er met de controlegroep was gecommuniceerd. Meer onderzoek lijkt dan ook nodig. Toch kun je uit deze studie concluderen dat een positieve houding van verpleegkundige, verzorgende of arts én het geven van informatie pijn van patiënten kan verzachten.

Bron: NIVEL