'Verpleegkundige moet meer praten over pijn'

In haar proefschrift ‘Symptoms in Patients with Cancer’ concludeert zij dat de pijn bij kanker vermindert wanneer er veel met de patiënt over gesproken wordt.

‘Tijdens een consult moet zoveel besproken worden, dat praten over pijn er soms bij inschiet. En omdat beide partijen er niet over praten, blijft pijn in het luchtledige hangen,’ vertelt van den Beuken-van Everdingen. Verbetering is mogelijk als in contacten met patiënten meer aandacht wordt besteed aan het onderwerp. Dat kan door het consequent meten van pijnklachten bij ieder polibezoek.

Pijnspecialist
En dat is precies wat bij het Maastricht UMC Oncologiecentrum gaat gebeuren. Naar aanleiding van het promotieonderzoek is hier een pijnspecialist aangesteld. Deze houdt speciaal spreekuur voor kankerpatiënten met ingewikkelde pijnklachten. Daarnaast gaat het Oncologiecentrum patiënten bij ieder polibezoek specifieke vragen stellen over pijnbeleving. Door deze consequente metingen moet duidelijk worden hoeveel patiënten met kanker daadwerkelijk pijn ervaren en op welke wijze zij het beste geholpen kunnen worden.

Oorzaak
Waarom pijn bij kanker nog steeds zoveel voorkomt, is voor Van den Beuken-van Everdingen helder. De oorzaak ligt onder andere bij de patiënt zelf. ‘Patiënten zeggen niet tegen hun specialist dat ze pijn hebben. Ze willen niet lastig zijn voor de man of vrouw die samen met hen de kanker bestrijdt. Daarnaast zijn ze vaak bang voor de bijwerkingen van medicatie.’

Uiten
Maar behalve er naar te vragen, moeten moeten patiënten zich ook meer uiten over hun pijnklachten. ‘Mensen moeten beseffen dat pijn niet vanzelfsprekend is als je kanker hebt. Je kunt er wat aan doen. Waarom zou je nog meer inboeten aan levenskwaliteit?’ Stelt Van den Beuken-van Everdingen. Tenslotte oppert ze voor meer aandacht voor het thema pijn in de opleiding van artsen en verpleegkundigen.

Nursing enquête
In januari vorig jaar werd door een enquête van Nursing in samenwerking met Medisch Contact duidelijk dat verpleegkundigen weinig kennis hebben over pijn bij kanker. Deze enquête werd gehouden naar aanleiding van de eerste multidisciplinaire richtlijn over Pijn bij Kanker, ontstaan vanuit een samenwerking van de Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC), de Nederlandse Vereniging voor Anesthesie en het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO.

Richtlijn Pijn bij Kanker
Prof. dr. Kris Vissers, hoogleraar palliatieve zorg en pijnbestrijding aan het UMC St Radboud te Nijmegen, is voorzitter van de werkgroep die de richtlijn vorig jaar samenstelde. ‘Pijn wordt door iedereen in de zorg onderschat. Het vakgebied is pas de laatste jaren in opkomst. Twintig jaar geleden wisten we niet goed wat we met pijn aan moesten. Het werd lang gezien als een symptoom van een grotere ziekte. Maar als je onvoldoende aandacht hebt voor pijn, wordt het een syndroom, een ziekte. Dat moet je voorkomen,’ vertelde hij in een interview in Nursing.

Moet beter
Van den Beuken-van Everdingen hoopt op 15 januari te promoveren. Ze baseert zich in haar proefschrift op onderzoek bij patiënten met kanker in Midden- en Zuid-Limburg en op research elders in het land. Daaruit blijkt dat een kwart van de patiënten met kanker die onder behandeling zijn, kampt met matige tot ernstige pijn. Dat geldt ook voor de helft van de patiënten in de laatste levensfase. ‘Deze aantallen zijn de afgelopen 40 jaar niet gedaald, ondanks de toegenomen aandacht voor pijn en de behandeling ervan,’ zegt de promovendus. ‘Daarnaast blijkt de pijnbehandeling in bijna de helft van de gevallen inadequaat. Dat moet en kan beter. Volgens eerder onderzoek zouden we met de juiste medicatie 85 tot 90 procent van de patiënten met kanker pijngestild moeten kunnen krijgen,’ zegt ze.

Maastricht UMC Oncologiecentrum
Door: redactie Nursing