Vijf nadelen van benzodiazepines bij ouderen

Benzodiazepines hebben een spierverslappende werking, wat zeker bij ouderen extra kans geeft op vallen en fracturen. De hoogte van de dosering speelt bij de kans op vallen waarschijnlijk een grotere rol dan de lengte van de eliminatiehalfwaardetijd, vermeldt het Farmacotherapeutisch Kompas.

2. Complicaties

Het gebruik van benzodiazepines kan bij kwetsbare ouderen gepaard gaan met ademhalings- en slikstoornissen, met verslikpneumonie, delirium of andere complicaties als mogelijke gevolgen.

3. Niet effectief

Benzodiazepinen zijn minder effectief dan ze lijken. Er is in de wetenschappelijke literatuur geen evidence gevonden voor de werkzaamheid, vermeldt de richtlijn over slaapproblemen bij ouderen (1), ‘des te opvallender dat benzodiazepines op grote schaal voorgeschreven worden’.

 4. Mindere slaapkwaliteit

‘Benzodiazepines mogen de patiënt het gevoel geven dat hij lekker geslapen heeft, in werkelijkheid wordt de patiënt in een artificiële slaap gebracht en neemt de kwaliteit van de slaap af’, zegt Miriam Gruppelaar, verpleegkundig specialist bij Ziekenhuisgroep Twente. ‘Het gebruik van benzodiazepines remt de hoeveelheid diepe en REM-slaap.’

5. Verslavende werking

Nog altijd wordt de ernst van de verslavende werking onderschat, zegt Johan Verbraecken, medisch coördinator Slaapcentrum van het Vlaamse UZA tegen Nursing. ‘Afkickverschijnselen kunnen al na drie weken gebruik optreden. Na het staken komen de slaapproblemen vaak heviger terug dan voorheen. Het is de bekende cirkel waarin slikkers van slaapmiddelen terechtkomen, waardoor slechts 15% van de stoppogingen lukt.’ De lijst met onthoudingsverschijnselen is lang, van delier bij oudere patiënten, tot verwardheid en diarree. ‘Natuurlijk treden ze niet allemaal bij iedereen op, maar waakzaamheid is geboden.’

1) Nieuwe of verergerende slaapproblemen bij acuut opgenomen ouderen in het ziekenhuis of verpleeghuis. Nederlandse Internisten Vereniging. 2015