Blog Hugo: 'De noodklok heeft lang genoeg geluid: tijd voor rebellie'

Al 10 jaar lang worden keer op keer de problemen in de zorg aangekaart. Heeft dat geholpen? Nee, zegt Hugo. Werkdruk, tekorten en registratielast zijn alleen maar toegenomen. En covid-19 is een blijvertje. Collega’s, sta op!

Van horecaondernemers tot filosofen, ze roepen het tegenwoordig allemaal: ‘investeer toch in verpleegkundigen!’

Zou het kwartje eindelijk vallen bij politici, bestuurders en zorgverzekeraars? Ik geloof daar niet meer in. Niet zomaar. Al ruim 10 jaar wordt de noodklok geluid over de werkdruk van verpleegkundigen en de bureaucratie waarmee wij zijn opgezadeld.

In 2010 signaleert Nivel in een onderzoeksrapport dat verpleegkundigen gebukt gaan onder onderbezetting en toenemende registratielast. In hetzelfde jaar opent vakbond NU’91 voor de tweede keer een zomermeldpunt. Er hoeven maar een handvol collega’s op vakantie te gaan of een verantwoorde bezetting in de ziekenhuizen is niet meer rond te krijgen.

Vooral in de ouderenzorg hangt dan al enige tijd een crisissfeer. In 2012 vertelt een specialist ouderengeneeskunde in het programma Kassa dat steeds meer verpleegkundige taken door verzorgenden worden gedaan. Verpleegkundigen zijn er nauwelijks nog.

Meer efficiëntie is het antwoord. Zorgverzekeraars komen met toenemende registratie-eisen. ‘Dat is noodzakelijk en leidt tot betere zorg’, aldus een ziekenhuisdirecteur op de website van de Correspondent. Hij moet wel verpleegkundigen ontslaan om meer administratief personeel aan te kunnen nemen, dat is de andere kant van de medaille. We schrijven 2015.

In 2016 gaat de aandacht vooral uit naar de wijkverpleging en gespecialiseerde collega’s. ‘Er is een zorgwekkend tekort aan hoogopgeleide verpleegkundigen’ waarschuwt Francis Bolle van V&VN in het Algemeen Dagblad. Ondertussen dendert de vergrijzing voort. Met steeds minder mensen zorgen we voor steeds meer patiënten.

Houden we dat vol? Eigenlijk niet. ‘Hoge werkdruk heeft invloed op de gezondheid van ruim driekwart van de verpleegkundigen’, meldt Hart van Nederland in oktober 2017. In lijn met dit bericht laat Medisch Contact een paar maanden later de alarmbellen afgaan: ziekenhuizen sluiten noodzakelijke afdelingen vanwege een tekort aan verpleegkundigen. Vooral de intensive care en de spoedeisende hulp kampen met een onhoudbaar personeelstekort.

De griepgolf van 2018? De berichtgeving doet denken aan een covid-epidemie light. Opnamestops, uitgestelde operaties, ambulances die op zoek zijn naar een spoedeisende hulp die nog wel open is, overvolle IC’s en heel veel zieke verpleegkundigen. ‘De griepepidemie heeft duidelijk gemaakt dat de spoedzorg kwetsbaar is’ verklaart een woordvoerder van het Acute Zorg Netwerk. Nogal een understatement. En toen moest de echte crisis dus nog beginnen.

10 jaar de noodklok. Geholpen heeft het niet. Werkdruk, tekorten en registratielast zijn alleen maar toegenomen. Covid is een blijvertje. De vergrijzing is nog lang niet op haar hoogtepunt. Reageren doen we vooralsnog in stilte en individueel. Als de kans zich aandient verlaten we de zorg, terwijl luide collectieve actie hard nodig is om ons mooie vak te redden. Beroepsorganisatie V&VN zou wat dat betreft het voortouw moeten nemen. Maar de noodklok mag definitief bij het grofvuil. Het is tijd voor rebellie.