5 tips om je patiënt zoveel mogelijk uit bed te krijgen

1. Geef goede voorlichting: ‘Uit buitenlands onderzoek blijkt dat patiënten gemiddeld twee minuten per dag bewegen. Dat is ontzettend weinig, en het is belangrijk dat verpleegkundigen zich bewust zijn van de negatieve gevolgen hiervan: de spiermassa van de patiënt neemt af, waardoor hij onzekerder op zijn benen staat en valangst ontstaat. De eetlust neemt af, met alle gevolgen van dien. Daarnaast wordt het lastiger voor de patiënt om zelf de adl te doen, waardoor langer thuiszorg nodig is en de zelfstandigheid van de patiënt afneemt. Dit kan weer somberheidsklachten tot gevolg hebben.

2. Wees helder naar de patiënt over deze gevolgen, zodat hij/zij ook het nut van bewegen inziet: Weet hoe fit de patiënt voor de opname was: ‘Vooral bij oudere patiënten kun je als verpleegkundige algauw denken dat het bij de persoon hoort om niet actief te zijn. Terwijl dit helemaal niet zo hoeft te zijn. Informeer dus bij de patiënt of de familie of hij/zij in normale doen is, of voorheen een actiever leven leidde. Dat weet je ook waar je naartoe moet werken met de patiënt, om hetzelfde niveau te bereiken. Als je genoegen neemt met de mindere mate waarin een patiënt beweegt, zal hij/zij lichamelijk meer achteruit gaan.’

3. Probeer niet alle zorg uit handen te nemen: ‘Verpleegkundigen hebben met hun zorghart algauw de neiging om de patiënt alles uit handen te nemen. Kijk eens naar wat je de patiënt zelf kunt laten doen. Als je medicijnen aanreikt, kun je hem/haar bijvoorbeeld ook zelf naar de gootsteen laten lopen om water hiervoor te pakken, in plaats van het glaasje voor de neus te zetten.’

4. Maak meer prioriteit van bewegen: ‘Ik kan me voorstellen dat verpleegkundigen het druk hebben. Maar kijk eens goed naar de keuzes die je maakt in de zorg voor patiënten. Ga je dat bed opmaken, of kies je ervoor een ommetje te maken aan de arm van de patiënt? Besef hoe belangrijk het bewegen is en maak hier meer prioriteit van.’

5. Ook uit bed als de patiënt moe is: ‘Sickness behaviour speelt vaak een grote rol bij het passieve gedrag van de patiënt. Er wordt dan een stofje in het lijf aangemaakt dat ervoor zorgt dat hij/zij minder zin heeft om actief te zijn. Maar als de patiënt moe is, is dat geen reden om niet te bewegen. Dat kan ook een misvatting onder verpleegkundigen zijn: hij is moe, dus laat ‘m maar bijslapen. Juist door te bewegen zal de patiënt zich fitter en minder moe voelen. Het is belangrijk dat de patiënt weer conditie opbouwt. Van het in bed liggen zal hij/zij zich alleen maar lamlendiger voelen.’