Blog Hugo: 'Verpleegkundige als hoofdbehandelaar'

Een dag na ontslag treft de thuiszorg haar aan, naakt op de grond, liggend in haar eigen ontlasting. Terug naar het ziekenhuis dus. Daar kachelt de vrouw verder in. Ze ontwikkelt een ileus en een longontsteking waarvoor ze antibiotica en een maaghevel krijgt. Keizer beweegt hemel en aarde om de stervende vrouw terug naar huis te halen. Dat lukt pas na zes dagen. In de ontslagbrief staat ‘Kalium suppleren en AB kuur afmaken’. Twee uur na ontslag overlijdt ze thuis.
De column riep verontwaardiging op. Keizer zelf vraagt zich af waarom een stervende vrouw niet als zodanig herkend en erkend wordt. Anderen wijzen op doorgeschoten specialisering, waardoor de hoofdbehandelaar nog slechts oog heeft voor zijn favoriete orgaan en de mens daarachter over het hoofd ziet. Waarom zou de cardioloog anders een pacemaker plaatsen bij een hoogbejaarde, dementerende vrouw?

Waar was de verpleging? Dat is de vraag waar ik zelf mee worstel. Elke dag in het ziekenhuis stond er een verpleegkundige aan haar bed. Wat ging er door haar heen toen ze de verwarde vrouw voorbereidde op de pacemaker? Stond ze er achter? Heeft ze de cardioloog tegenover haar collega’s in het kleedhok voor gek verklaard? Of heeft ze de zaalarts streng aangekeken en gevraagd: ‘Wat zijn jullie in godsnaam aan het doen?’
Dezelfde vragen kun je stellen over de periode op de interne afdeling. Een stervende vrouw, die hoogstwaarschijnlijk leed onder haar aandoening, werd tot op haar laatste dag curatief behandeld. Wat deed de verpleging? Ik kan me niet voorstellen dat ze achter het beleid stond. Waar bleef de vuist op tafel?
Het antwoord op die vraag is complex. Je kunt zeggen dat de verpleging niet assertief is, bang voor conflict of de vaardigheden mist om een goed betoog op te bouwen. Het zijn clichés die de schuld bij de verpleging zelf legt. En dat terwijl het grootste probleem vooral organisatorisch is: de verpleging wil best een vuist maken, maar heeft geen enkele tafel om op te slaan.

Als we de verpleegkundige invloed écht willen vergroten, is officiële zeggenschap onontbeerlijk. Ik stel voor dat we bij kwetsbare patiënten gaan streven naar een verpleegkundig hoofdbehandelaar, naast de medisch hoofdbehandelaar. Juridisch hoeft er niets te wijzigen. Ziekenhuizen kunnen zo’n systeem van checks and balances prima zelf organiseren. De verpleegkundig hoofdbehandelaar is breed georiënteerd, hoogopgeleid, assertief en in staat om goed te onderhandelen. Samen met de medisch specialist stippelt zij het beleid uit, uiteraard in overleg met de patiënt en zijn naasten.
Laten we april 2020 als streefdatum nemen, dan hebben we vijf jaar de tijd om de geesten rijp te maken en de boel te organiseren. Welk ziekenhuis pakt de handschoen op?

Lees ook de vorige blog van Hugo: ‘Een beetje interesse’. Lees verder>>>