Dossier fixeren

De wet beschouwt het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen als een laatste redmiddel. Het gaat dan om fixeren, maar ook om minder directe interventies zoals een afdelingsdeur op slot doen of mensen medicatie toedienen waar ze suf van worden. Alleen als alternatieven geen uitkomst bieden, mogen verzorgenden en andere zorgverleners deze maatregelen gebruiken. Toch gebeurt dit nog te veel, zo concludeert de Inspectie voor de gezondheidszorg in een onderzoeksrapport. De inspectie wil het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen daarom terugdringen. Zij heeft hiervoor een campagne in het leven geroepen met de naam Zorg voor vrijheid.

Een van de gevolgen is dat de inspectie, de brancheorganisaties, de beroepsverenigingen en de cliëntenorganisaties uit de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg een intentieverklaring hebben ondertekend om het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen fors terug te dringen. Een van de kernpunten van dit plan is het maximaal uitbannen van het gebruik van onrustbanden.

Alternatieven

Er zijn verscheidene alternatieven bedacht voor verschillende patiëntgroepen en verschillende situaties. Enkele voorbeelden:

• Regelmatig  met verschillende disciplines besprekenhoe een patient het beste benaderd kan worden
• Domotica gebruiken om een client te volgen, bijvoorbeeld een chip in de schoen, zodat op tijd kan worden gesignaleerd of iemand gaat dwalen
• Eettijden aanpassen aan  het ritme van de cliënt
• Halfopen prikkelarme ruimte gekoppeld aan de huiskamer
• Passiviteiten Dagelijks Leven (PDL) ondersteuning: reduceren van angst en onrust bij cliënten die niet meer voor zichzelf kunnen zorgen en waar geen verbetering meer te verwachten is

Meer voorbeelden zijn te vinden in het rapport Zorg voor vrijheid: terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen kán en moet (Bijlage 2), van de Inspectie voor de gezondheidszorg.

Richtlijn
Er is een richtlijn Het gebruik van vrijheidsbeperkende interventies in de zorg; een richtlijn voor verpleegkundigen en verzorgenden in een multidisciplinaire omgeving. Deze is niet online beschikbaar en alleen, tegen kosten, te bestellen bij het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO.

Klik hier voor E-learning vrijgheidbeperkende interventies van V&VN.

Meer op TvVonline over fixeren:

• Filmpje: Discussieprogramma rondom 10 over fixeren in de zorg