Gordelroosvaccin niet in rijksvaccinatieprogramma

Jaarlijks krijgen ongeveer 55 duizend mensen gordelroos in Nederland. De aandoening treft vooral ouderen. Gordelroos is het gevolg van een opleving van het waterpokkenvirus, dat na een doorgemaakte infectie aanwezig blijft in het zenuwstelsel en bij verminderde weerstand opnieuw de kop kan opsteken. Patiënten klagen over een branderige of jeukende huiduitslag. De meest belastende complicatie is zenuwpijn (postherpetische neuralgie; PHN). De kans daarop is beperkt, maar neemt toe met de leeftijd. Ziekenhuisopname bij gordelroos komt weinig voor en sterfte is zeldzaam.

Zostavax
Er is één geregistreerd vaccin op de markt tegen de ziekte Zostavax®. De Gezondheidsraad is door de minister van volksgezondheid gevraagd te adviseren in hoeverre met vaccinatie gezondheidswinst valt te behalen. De bescherming is van korte duur, concludeert de raad. In het eerste jaar na vaccinatie beschermt het vaccin twee derde van de gevaccineerden, na drie jaar is dit gedaald tot een derde en na acht jaar is de vaccinatie vrijwel uitgewerkt. In algemene zin zou door vaccinatie de kans om gordelroos te krijgen voor een 70-jarige dalen van 11,8% naar 9,8% procent.

Contra-indicatie
Een nadeel van vaccinatie is dat mensen met een verminderde weerstand  – door bijvoorbeeld reuma, ziekte van Crohn, tumoren of kankergeneesmiddelen – tot ernstige complicaties leiden, omdat het een vaccin met een levend verzwakt virus is. Gordelroos treedt juist op bij een verminderde weerstand. Vaccinatie biedt dus geen oplossing voor de groep die er het meeste baat bij zou kunnen hebben. Een nieuw vaccin zonder levend virus is in ontwikkeling en kan over enkele jaren op de markt komen. Dan adviseert de raad vaccinatie tegen gordelroos opnieuw te overwegen.

Werk je met oudere patiënten en cliënten? Op het congres Topsprekers in de Ouderenzorg op 5 oktober krijg je van experts de laatste inzichten en ontwikkelingen op het gebied van de kwetsbare oudere patiënt. Lees meer>>

Bedreiging
Gordelroos verspreidt zich niet op een manier die een bedreiging vormt voor de gezondheid van de bevolking. Ook doen zich geen epidemieën voor. Daarom concludeert de raad dat vaccinatie tegen gordelroos niet in aanmerking komt voor opname in een publiek programma zoals het rijksvaccinatieprogramma. Voor mensen met een gezonde weerstand is vaccinatie wel veilig. Vijftig-plussers kunnen een eigen afweging maken om zich wel of niet te laten vaccineren. De kosten hiervan (circa  € 150,-) worden niet vergoed vanuit de basisverzekering.

Vaccinatie tegen gordelroos. Advies Gezondheidsraad, 29 juni 2016